Psychologiczne aspekty wyuczonej bezradności i ich implikacje pedagogiczne

Autor: Magdalena Kolber

Rok: 2019
Numer: 2
Strony: 134-143
DOI: 10.34767/PP.2019.02.10

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie psychologicznych oraz pedagogicznych mechanizmów syndromu wyuczonej bezradności. W pierwszej części autorka prezentuje psychologiczne modele wyuczonej bezradności, następnie dokonuje analizy teorii kontroli i ukazuje ich związek z wyuczoną bezradnością. W ostatniej części zastanawia się, jak w szkolnym środowisku uczenia się stworzyć przestrzeń do przeciwdziałania i eliminacji syndromu wyuczonej bezradności.

Słowa kluczowe

dydaktyka kontrola modele wyuczonej bezradności szkolne środowisko uczenia się szkoła wyuczona bezradność

Bibliografia

Aronson E., Wilson T.D., Akert R.M. (1997). Psychologia społeczna. Poznań: Wydawnictwo Zysk.

Brophy J. (2012). Motywowanie uczniów do nauki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

CBOS. Depresja w doświadczeniach i opiniach. (2018). Zaczerpnięte 4 września 2019. Strona internetowa https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_145_18.PDF

Ciżkowicz B. (2009). Wyuczona bezradność młodzieży. Bydgoszcz. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Filipiak E. (2012). Rozwijanie zdolności uczenia się. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Dembo M.H. (1997). Stosowana psychologia wychowawcza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Domachowski W. (2002). Przewodnik po psychologii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Klinger E. (1975). Consequences of Commitment to and Disangagement from Incentives. Psychological Review, 82(1), 1-25.

Kolber M. (2007). Uczeń w pułapce wyuczonej bezradności. Forum Dydaktyczne, 2, 23-25.

Kolber M. (2012). Strategie uczenia się języka obcego a wyuczona bezradność (na przykładzie szkół ponadgimnazjalnych). Niepublikowana praca doktorska. Bydgoszcz: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.

Kolber M. (2016). Wirtualna koncepcja człowieka sukcesu – codzienność – rzeczywistość szkolna. Przegląd Pedagogiczny, 2, 78-87.

Ledzińska M. (2000). Uczenie się wykraczające poza warunkowanie. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 2, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Mietzel G. (2002). Psychologia kształcenia. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Nowakowska A., Przewłocka J. (2015). Szkoła oczami uczniów: relacje z nauczycielami i kolegami oraz przemoc szkolna. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych. Zaczerpnięte 4 września 2019. Strona internetowa http://produkty.ibe.edu.pl/docs/inne/ibe-analizy-07-2015-raport-szkola-oczami-uczniow.pdf

Pervin L.A. (2002). Psychologia osobowości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Reber A.S. (2002). Słownik psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Seligman M.E.P. (2010). Optymizmu można się nauczyć. Poznań: Media Rodzina.

Sędek G. (1991). Jak ludzie radzą sobie z sytuacjami, na które nie ma rady?. W: M. Kofta, T. Szustowa (red.), Złudzenia, które pozwalają żyć. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Sędek G. (1995). Bezradność intelektualna w szkole. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii.

Studenska A. (2005). Strategie uczenia się a opanowanie jezyka angielskiego. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Taylor S.E. (1983). Adjustement to threatening events: A theory of cognitive adaptation. American Psychologist, 38, 1161-1173.