O synergii nauki, humanistyki i etyki, czyli o współczesnych zwrotach badawczych jako źródłach zmian w badaniach pedagogicznych
Abstrakt
Celem artykułu jest analiza znaczenia współczesnych zwrotów badawczych, zachodzących w szeroko rozumianych naukach humanistyczno-społecznych, dla uprawiania badań pedagogicznych. A dokładniej, celem rozważań jest nie tylko wskazanie roli zwrotów badawczych w uprawianiu praktyki badawczej pedagogów, ale także w budowaniu świadomości epistemologiczno-metodologicznej badaczy. Przy czym treść artykułu odniesiona została do najbardziej znaczących we współczesnej humanistyce1 zwrotów badawczych i przyjęto, że odwołanie się do nich otwiera nowe pola badawcze oraz perspektywy interpretacji zjawisk pedagogicznych, wzmacnia tożsamość pedagogiki, staje się kwintesencją akademickiego uprawiania tej dyscypliny jako nauki humanistycznej (mimo obowiązującej obecnie klasyfikacji).
Słowa kluczowe
Bibliografia
Ablewicz K. (2003). Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki antropologicznej. Studium sytuacji wychowawczej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Afletowicz Ł. (2012). Modele, artefakty, kolektywy. Praktyka badawcza w perspektywie współczesnych studiów nad nauką. Toruń: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Bal M. (2012). Narratologia. Wprowadzenie do teorii narracji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bal M. (2012). Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych. Krótki przewodnik. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Bal M. (2009). Wizualny esencjalizm i przedmiot kultury wizualnej. Przeł. M. Bryl. W: M. Bryl, P. Juszkiewicz, P. Piotrowski, W. Suchocki (red.), Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów „Artium Quaestiones”. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
Bauman Z. (2010). O związku morganatycznym teorii z literaturą myśli (roztrzepanych) parę. Teksty Drugie, 1-2, 121-122.
Charewicz K. (2010). Performatywne ramy obrazów. O pewnym nieuniknionym aliansie zwrotów w humanistyce i kulturoznawczej perspektywie w tle. Kultura i Edukacja, 1 (75).
Chmielewski A., Dudzikowa M., Grobler A. (red.) (2012). Interdyscyplnarnie o interdyscyplinarności. Między ideą a praktyką. Kraków: Impuls.
Domańska E. (2007). „Zwrot performatywny” we współczesnej humanistyce. Teksty Drugie, 5.
Godlewski G. (2008). Słowo – pismo – sztuka słowa. Perspektywy antropologiczne. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Jaworska-Witkowska M. (2009). Ku kulturowej koncepcji pedagogiki. Kraków: Impuls.
Juszczyk S. (2017). Niejednorodność i złożoność metodologiczna pedagogiki a potencjalne błędy popełniane przez badacza. W: M. Dudzikowa, S. Juszczyk (red.), Pułapki epistemologiczne i metodologiczne w badaniach nad edukacją. Jak sobie z nimi radzić?. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Koczanowicz L. (2011). Interdyscyplinarność – między rabunkiem a dialogiem. W: R. Włodarczyk, W. Żłobicki (red.), Interdyscyplinarność i transdyscyplinarność pedagogiki – wymiar teoretyczny i praktyczny. Kraków: Impuls.
Kotowa B. (1996). Epistemologiczna waloryzacja poznania. W: J. Such, J. Szymański, M. Szcześniak (red.), Rozważania o poznaniu naukowym. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Kubinowski D. (2011). Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia. Metodyka. Ewaluacja. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej.
Kucner A. (2006). Transcendentny oraz immanentny sens humanistyki jako nauki. W: J. Kowalewski, W. Piasek, M. Śliwa (red.), Granice dyscyplin – Arne w Humanistyce. Olsztyn: Colloqia Humaniorum.
Malewski M. (2012). Metodologia badań społecznych – ortodoksja i refleksyjność. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 4 (60).
Maliszewski K. (2016). Pedagogika filozoficzna jako ruch transdyscyplinarny. Nauki o Wychowaniu. Studia interdyscyplinarne, 1 (2).
Piekarski J. (2017). Wiarygodność praktyki badawczej w warunkach korporatyzacji nauki. W: M. Dudzikowa, S. Juszczyk (red.), Pułapki epistemologiczne i metodologiczne w badaniach nad edukacją. Jak sobie z nimi radzić?. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Poczobut R. (2012). Interdyscyplinarność i pojęcia pokrewne. W: A. Chmielewski, M. Dudzikowa, A. Grobler (red.), Interdyscyplnarnie o interdyscyplinarności. Między ideą a praktyką. Kraków: Impuls.
Rakoczy M. (2013). Tekst, pisanie, szkoła w perspektywie antropologicznej. Zagadnienia Rodzajów Literackich, LVI (2), 73-85.
Tabaszewska J. (2013). „Wędrujące pojęcia”. Koncepcja Mieke Bal – przykład inter- czy transdyscyplinarności. Studia Europaea Gnesnensia, 8.
Włodarczyk R., Żłobicki W. (red.) (2011). Interdyscyplinarność i transdyscyplinarność pedagogiki – wymiar teoretyczny i praktyczny. Kraków: Impuls.