Czasopismo wydawane pod patronatem Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN
Numer 2 / 2019

Czy Kazimierza Twardowskiego model kształcenia filozoficznego jest aktualny?

Autor: Wojciech Rechlewicz ORCIDiD
Rok: 2019
Numer: 2
Strony: 299-309
DOI: 10.34767/PP.2019.02.23

Abstrakt

Model kształcenia filozoficznego Kazimierza Twardowskiego obejmuje propedeutykę filozofii w szkole średniej oraz uniwersyteckie studium filozofii. Propedeutyka filozofii, składająca się z logiki i psychologii, rozwija krytyczne myślenie, ścisłość w rozumowaniu, uświadamia podstawowe zależności życia psychicznego. Akademickie studium filozofii kształci umiejętność szczegółowego rozpatrywania zagadnień filozoficznych za pomocą metod naukowych. Opisany tu model kształcenia filozoficznego, po dokonaniu pewnych korekt, może wciąż stanowić punkt odniesienia dla konkretnych rozstrzygnięć w edukacji. W szczególności wydaje się, że nauczanie filozofii w liceum w postaci propedeutyki filozofii, kształtującej krytyczne myślenie i samoświadomość, byłoby bardziej racjonalne niż wprowadzanie ucznia w świat doktryn filozoficznych, z których na zasadzie preferencji wybiera to, co mu odpowiada.

Słowa kluczowe

filozofia edukacji Kazimierz Twardowski logika propedeutyka filozofii psychologia studium filozofii

Bibliografia

Ajdukiewicz K. (1959). Pozanaukowa działalność Kazimierza Twardowskiego. Ruch Filozoficzny, 1-2.

Brentano F. (1999). Psychologia z empirycznego punktu widzenia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Czeżowski T. (1992). Kazimierz Twardowski jako nauczyciel. W: K. Twardowski, Wybór pism psychologicz­nych i pedagogicznych. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Dąmbska I. (1965). Semiotyczne koncepcje w filozofii Kazimierza Twardowskiego. W: tejże, Znaki i myśli: wybor pism z semiotyki, teorii nauki i historii filozofii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Kotarbiński T. (1960). Styl pracy Kazimierza Twardowskiego. W: tegoż, Sprawność i błąd. Warszawa: Pań­stwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.

Kotarbiński T. (1965). O Kazimierzu Twardowskim. W: K. Twardowski, Wybrane pisma filozoficzne. Warsza­wa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Kupisiewicz Cz. (2012). Dydaktyka. Kraków: Impuls.

Lipiec J. (1986). W sprawie rygoryzmu Kazimierza Twardowskiego. Studia Filozoficzne, 12.

Okoń W. (2007). Nowy słownik pedagogiczny, wyd. 10. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Twardowski K. (1897). Psychologia wobec fizjologii i filozofii. Przewodnik Naukowy i Literacki, R. XXV.

Twardowski K. (1904). Przemówienie z okazji otwarcia Polskiego Towarzystwa filozoficznego we Lwowie. Przegląd Filozoficzny 1904. R. VII.

Twardowski K. (1918). O potrzebach filozofii polskiej. Nauka Polska, t. 1.

Twardowski K. (1920). O przygotowaniu naukowym do filozofii. Ruch Filozoficzny, R. V, nr 6.

Twardowski K. (1927a). Filozofia w szkole średniej. W: tegoż, Rozprawy i artykuły filozoficzne, Lwów: Księgarnia S.A. „Książnica-Atlas” T.N.S.W.

Twardowski K. (1927b). Jak studiować filozofię?. W: tegoż, Rozprawy i artykuły filozoficzne, Lwów: Księgar­nia S.A. „Książnica-Atlas” T.N.S.W.

Twardowski K. (1927c). Kilka uwag o ministerialnym projekcie programu nauki filozofii w szkole średniej. W: K. Twardowski, Rozprawy i artykuły filozoficzne, Lwów: Księgarnia S.A. „Książnica-Atlas” T.N.S.W.

Twardowski K. (1931). Przemówienie, wygłoszone na obchodzie dwudziestopięciolecia Polskiego Towarzy­stwa Filozoficznego we Lwowie dnia 12 lutego 1929. W: Księga Pamiątkowa Polskiego Towarzystwa Filozoficznego we Lwowie. Lwów: Polskie Towarzystwo Filozoficzne. Skład Główny w Księgarni S.A. Książnica-Atlas.

Twardowski K. (1933). Greka i łacina a filozofia. Filomata, L. 50.

Twardowski K. (1965). O psychologii, jej przedmiocie, zadaniach, metodzie, stosunku do innych nauk i o jej rozwoju. W: tegoż, Wybrane pisma filozoficzne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Twardowski K. (1992). Autobiografia filozoficzna. Przegląd Filozoficzny Nowa Seria, 1(1).

Woleński J. (1985). Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Na­ukowe.