Wartości w organizacji szkolnej z perspektywy nauczycieli szkół gimnazjalnych
, Aleksandra Tłuściak-Deliowska Rok: 2016
Numer: 2
Strony: 151-161
DOI: 10.34767/PP.2016.02.10
Abstrakt
Przedmiotem tekstu będzie prezentacja wyników badań dotyczących poziomu wartości organizacyjnych w wybranych szkołach gimnazjalnych. W badaniu wzięło udział 102 nauczycieli z 6 szkół. Na podstawie dominujących wartości kulturowych oraz modelu wartości konkurujących K. Camerona i R. Quinna wyróżniono cztery orientacje kulturowe: (1) na relacje międzyludzkie, których istotą jest wzajemne zrozumienie i wsparcie, (2) na procesy wewnętrzne – dla tej orientacji charakterystyczna jest dominacja wartości będących u podłoża stabilnej, przewidywalnej, hierarchicznej kultury szkoły, (3) na system otwarty – szkoła nastawiona jest na rozwój, innowacje i zmiany oraz (4) na racjonalne cele – charakterystyczne jest nastawienie na osiągnięcia i konkretne efekty. Okazało się, że analizowane szkoły zorientowane są na dobre relacje międzyludzkie, zaś w najmniejszym stopniu szkoły nastawione są na innowację i zmiany.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Bernard C.L. (1938). Functions of the executive. Cambridge: Harvard University Press.
Cameron K.S., Quinn R.E. (2003). Kultura organizacyjna – diagnoza i zmiana. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
Cialdini R.B., Kallgren C.A., Reno R.R. (1990). A Focus Theory of Normative Conduct: Recycling the Concept of Norms do Reduce Littering in Public Places. Journal of Personality and Social Psychology, 58 (6), 1015-1026.
Dernowska U., Tłuściak-Deliowska A. (2015). Kultura szkoły. Studium teoretyczno-empiryczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Gralewska U., Karaszewski N., Piotrowska L., Salamon-Bobińska K. (2012). Wartości i normy jako podstawa funkcjonowania szkolnych społeczności. W: G. Mazurkiewicz (red.), Jakość edukacji. Różnorodne perspektywy. Kraków: Wyd. UJ, s. 159-170.
Hofstede G. (2007). Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Hoy W.K. (1990). Organizational Climate and Culture: A Conceptual Analysis of the School Workplace. Journal of Educational and Psychological Consultation, 1 (2), 149-168.
Kunicka M. (2011). Szkoła jako miejsce zbiorowego programowania umysłów. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 2 (54), 59-71.
Lachiewicz S., Matejun M. (2012). Ewolucja nauk o zarządzaniu. W: A. Zakrzewska-Bielawska (red.), Podstawy zarządzania. Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer, s. 85-141.
Levine D.U., Lezotte L.W. (1990). Unusually Effective Schools: A Review and Analysis of Research and Practice. Madison: National Center for Effective Schools Research and Development.
Lorsch J.W. (1985). Strategic myopia: Culture as an invisible barrier to change. W: R.H. Kilmann, M.J. Saxton, R. Serpa (red.), Gaining control of the corporate culture. San Francisco: Jossey-Bass, s. 84-102.
Maslowski R. (2001). School culture and school performance. Ph.D. thesis, University of Twente.
Mayo E. (1945). The social problems of industrial civilization. Boston: Harvard University.
Mintzberg H. (1983). Power in and around organizations. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
Ouchi W. (1981). Theory Z: How American Business Can Meet the Japanese Challenge. Reading: Free Press, Addison-Wesley.
Rokeach M. (1968). Beliefs, attitudes, and values: a theory of organization and change. San Francisco: Jossey-Bass.
Sammons P., Hillman J., Mortimore P. (1995). Key Characteristics of Effective Schools: A Review of School Effectiveness Research. London: Office for Standards in Education.
Schein E.H. (1985). Organizational Culture and Leadership. San Francisco: Jossey-Bass.
Schwartz H.M., Davis S.M. (1981). Matching corporate culture and business strategy. Organizational Dynamics, 59, 30-48.
Sergiovanni T.J. (1991). The Principalship: A Reflective Practice Perspective. Boston: Allyn and Bacpon.
Sztucki T. (1998). Encyklopedia marketingu. Warszawa: Agencja Wydawnicza Placet.
Tłuściak-Deliowska A., Dernowska U., Strutyńska E. (2014). Szkoła w perspektywie organizacyjnej. Przegląd wybranych typologii kultur organizacyjnych. Zarządzanie i Edukacja, 64, 63-85.
Wiśniewska M. (2015). Kultury organizacyjne w szkole. Teoria – badania – rekomendacje. Bydgoszcz: Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Wojciszke B. (2014). Psychologia społeczna. Warszawa: Wyd. Naukowe SCHOLAR.