Pedagogika międzykulturowa w rewitalizacji heterologii w warunkach zróżnicowania kulturowego
Rok: 2019
Numer: 1
Strony: 9-20
DOI: 10.34767/PP.2019.01.01
Abstrakt
Autor wychodzi z założenia, że działalność edukacji międzykulturowej nie może być utożsamiana z ideologią wielokulturowości. Wskazuje, iż w obecnych warunkach zróżnicowania kulturowego szczególne wyzwania i zadania winne być podjęte przez pedagogikę międzykulturową. W tym kontekście przedstawia i uzasadnia tezę o potrzebie rewitalizacji heterologii, jako idei, zasady oraz postawy, i nabywania kompetencji międzykulturowych. Odwołuje się do działań i wskazań autorytetów w tym zakresie, m.in. Baumana, Miłosza, Schweitzera, Tischnera, Wojnar, Zamenhoffa. Zwraca uwagę, że rewitalizacja heterologii jako idei, zasady i postawy prowadziłaby do realizacji dialogowego paradygmatu współistnienia oraz skupiałaby się na tym, aby dostrzegać wielość kultur w jednym człowieku i uczyć o niej.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Bauman Z. (2011). Kultura w płynnej nowoczesności. Warszawa: Agora SA.
Bauman Z. (2004). O tarapatach tożsamości w ciasnym świecie. W: W. Kalaga (red.), Dylematy wielokulturowości. Kraków: Universitas.
Brotto F., Huber J., Karwacka-Vogele K. i in. (2014). Kompetencje międzykulturowe dla wszystkich. Przygotowanie do życia w różnorodnym świecie. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
Czyżewski K. (1993). Rozmowa z Czesławem Miłoszem – Poszukiwanie Ojczyzny, Krasnogruda, 1, 1-16.
Delors J. (red.) (1998). Edukacja. Jest w niej ukryty skarb. Przeł. W. Rabczuk. Warszawa: Wydawnictwa UNESCO.
Dyczewski L. (2011). Kultura w całościowym planie rozwoju. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Dyczewski L. (1996). Naród podmiotem kultury. W: tegoż (red.), Tożsamość polska i otwartość na inne społeczeństwa. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Giddens A. (2001). Nowoczesność i tożsamość „Ja” i społeczeństwo w epoce później nowoczesności. Przeł. A. Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Giddens A. (2006). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Przeł. A. Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Grabowska B. (2013). Poczucie tożsamości młodzieży uczącej się w szkołach z polskim językiem nauczania na Białorusi, Ukrainie i w Republice Czeskiej – studium porównawcze. Katowice–Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Wydawnictwo Adam Marszałek.
Grzybowski P.P. (2007). Edukacja europejska – od wielokulturowości ku międzykulturowości. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Gudykunst W.B., Kim Y.Y. (2002). Komunikowanie się z obcymi: spojrzenie na komunikację międzykulturową. Przeł. J. Rączaszek. W: J. Stewart (red.), Mosty zamiast murów. O komunikowaniu się między ludźmi. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hall E.T. (1984). Poza kulturą. Przeł. E. Goździak. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Hofstede G. (1986). Cultural Differences in Teaching and Learning. International Journal of Intercultural Relations, 10(3), 301-320.
Misiejuk D. (2013). Dziedzictwo i dziedziczenie w kontekście procesów socjalizacji. Studium teoretyczno-empiryczne o procesach dziedziczenia kulturowego na historycznym pograniczu Podlasia. Białystok: Trans Humana.
Muszyńska J. (2014). Miejsce i wspólnota. Poczucie wspólnotowości mieszkańców północno-wschodniego pogranicza Polski. Studium pedagogiczne. Warszawa: Żak.
Narodowe Centrum Kultury (2008). Narodowa Strategia Polski dla Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Nikitorowicz J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Nikitorowicz J. (2010). Grupy etniczne w wielokulturowym świecie. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Nussbaum M.C. (2008). W trosce o człowieczeństwo. Klasyczna obrona reformy kształcenia ogólnego. Przeł. A. Męczykowska. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
Ogrodzka-Mazur E. (2007). Kompetencja aksjologiczna dzieci w młodszym wieku szkolnym. Studium porównawcze środowisk zróżnicowanych kulturowo. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Piejka A. (2015). Kultura pokoju podstawą humanistycznej alternatywy edukacyjnej. Przyszłość. Świat-Europa-Polska, 1 (31).
Raciborski K. (2011). Obywatelstwo w perspektywie socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Schweitzer A. (1981). Moje życie. Przeł. K. Krzemieniowa. Warszawa: Daimonion.
Schweitzer A. (1971). Życie. Przeł. J. Piechowski. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
Sobecki M. (2016). Komunikacja międzykuturowa w perspektywie pedagogicznej. Studium z pogranicza polsko-litewsko-białorusko-ukraińskiego. Warszawa: Żak.
Szczurek-Boruta A. (2007). Zadania rozwojowe młodzieży i edukacyjne warunki ich wypełniania w środowiskach zróżnicowanych kulturowo i gospodarczo. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Szerląg A. (2011). Wstęp. W: tejże (red.), Konflikt i dialog w wybranych społecznościach wielokulturowych. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.
Śliwerski B. (1998). Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Weiss Sz. (2010). Moje miejsca, Rzeczpospolita 24-25 XII.
Wojnar I. (2016). Edukacja humanistyczna i trzy kręgi tożsamości człowieka. W: tejże, Humanistyczne przesłanki niepokoju. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Żelazny W. (2006). Etniczność. Ład – konflikt – sprawiedliwość. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.