Wskaźnikowanie człowieka i rzeczywistości jako forma sprawowania władzy

Abstrakt

Zbieranie danych statystycznych na temat populacji jest koniecznym punktem wyjścia szeroko rozumianej polityki społecznej – jeśli ma być ona racjonalna i ma zmierzać do poprawy ludzkiego życia. Celem artykułu jest omówienie, jak wskaźnikowanie człowieka i lokowanie go w statystycznych tabelach zróżnicowania prowadzi do redukcjonizmu w aspekcie jednostkowym (rezygnacja z uwzględnienia indywidualizmu) i społecznym (pozbawia zjawisko społeczne znaczenia i kontekstu, ponieważ wskaźniki, przybierając uogólnioną formę liczbową, upraszczają rzeczywistość), manipulacji rzeczywistości i służy do sprawowania władzy. Wbrew eksponowaniu obiektywności wskaźników, nie mają one charakteru ideologicznie neutralnego, w ich tle zawsze dostrzec można jakąś wizję poprawy rzeczywistości, do której dążąc, wykorzystuje się między innymi mechanizm porównywania i oceniania – co ma miejsce także w kontekście uprawiania nauki czy edukacji.

Słowa kluczowe

Bibliografia

Centeno M.A. (1993). The New Leviathan: The Dynamics and Limits of Technocracy. Theory and Society, 22(3), 307-335.

Davis K.E., Kingsbury B., Merry S.E. (2012). Introduction: Global Governance by Indicators. W: K.E. Davis, A. Fisher, B. Kingsbury, S.E. Merry (red.), Governance by Indicators. Global Power by Quantification and Rankings. Oxford: Oxford University Press.

Espeland W.N., Stevens M.L. (2008). A Sociology of Quantification. Archives of European Sociology (AES), 49(3), 401-436.

Goldman A. (1992). Reading Ads Socially. London: Routledge.

Goldman A. (1995). Constructing and Addressing the Audience as Commodity. W: G. Dinesh, J.M. Humez (red.), Gender, Race and Class in Media. Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage Publications.

Hasselbladh H., Kallinikos J. (2000). The Project of Rationalization: A Critique and Reappraisal of Neo-Institutionalism in Organization Studies. Organization Studies, 21(4), 697-720.

Hunt S.D., Arnett D.B. (2004). Market Segmentation Strategy, Competitive Advantage, and Public Policy: Grounding Segmentation Strategy in Resource-Advantage Theory. Australasian Marketing Journal, 12(1), 7-25.

Kurowska A. (2011). Wskaźniki społeczne w polityce społecznej. Historia, teoria i zastosowanie w praktyce. Warszawa: Difin.

Lawrence T.B. (2008). Power, institutions and organizations. W: R. Greenwood, C. Oliver, K. Sahlin, R. Suddaby, Sage handbook of organizational institutionalism. London: Sage.

Lyon D. (2002). Everyday Surveillance. Personal data and social classification. Information, Communication and Society, 5(2), 242-257.

Melosik Z. (1995). Postmodernistyczne kontrowersje wokół edukacji. Toruń-Poznań: Wyd. Edytor.

Piercy N.F., Morgan N.A. (1993). Strategic and Operational Market Segmentation: A Managerial Analysis. Journal of Strategic Marketing 1(2), 123-140.

Porter T.M. (1995). Trust in Numbers, The Pursuit of Objectivity in Science and Public Life. Princeton: Princeton University Press.

Simon J. (1988). The Ideological Effect of Actuarial Practices. Law and Society Review, 22(4), 771-800.

Sinclair J., Wilkner R. (2009). Strategic Regionalization in marketing campaigns: Beyond the Standardization/Globalization Debate. Continuum: Journal of Media and Cultural Studies, 23(2), 147-157.