Człowiek stary jako podmiot oddziaływań edukacyjnych

Abstrakt

Niniejszy tekst traktuje o możliwościach uczenia się ludzi w okresie późnej dorosłości, wskazuje na możliwości i korzyści wynikające z aktywności edukacyjnej, realizowanej w tej fazie życia, a także podejmuje tematykę postępowania metodycznego i dydaktycznego w edukacji ludzi starych. Nie przedstawia jednak gotowych typologii, a uwzględniając zmiany rozwojowe w starości oraz zmiany środowiska edukacyjnego człowieka starego, stanowi przyczynek do dyskusji nad ciągłym udoskonalaniem procesu dydaktycznego w nauczaniu osób starych.

Słowa kluczowe

Bibliografia

Bubolz-Lutz E. (2003). Beratung ein Basiskonzept der Geragogik. W: E. Gösken, M. Pfaff (red.), Lernen im Alter. Altern lernen. Oberhausen: Athena.

Bubolz-Lutz E. (2007). Geragogik wissenschaftliche Disziplin und Praxis der Altersbildung. Informationsdienst Altersfragen Heft 5, 34, 11-14.

Chabior A. (2000). Rola aktywności kulturalno-oświatowej w adaptacji do starości. Radom-Kielce: Instytut Technologii Eksploatacji.

Czerniawska O. (2000). Drogi i bezdroża andragogiki i gerontologii. Łódź: Wyd. Wyższej Szkoły Humanistyczno--Ekonomicznej w Łodzi.

Demetrio D. (2006). Edukacja dorosłych. W: B. Śliwerski (red.), Pedagogika, t. 3. Gdańsk: GWP.

Dubas E. (2007). Paradygmat uniwersalności w edukacji dorosłych. W: E. Dubas (red.), Uniwersalne problemy andragogiki i gerontologii. Łódź: Uniwersytet Łódzki.

Dubas E. (2009). Etapy dorosłości i proces kształcenia. W: A. Fabiś, B. Cyboran (red.), Dorosły w procesie kształcenia, Bielsko-Biała-Zakopane: Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej.

Dubas E. (2010). Uczenie się przez przypadek jako przestrzeń edukacji dorosłych. Perspektywa biograficzna. W: A. Fabiś, A. Stopińska-Pająk, Uczący się dorosły w zmieniającym się świecie. Bielsko-Biała: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne.

Dzięgielewska M. (2008). Edukacja osób starszych w codzienności. W: M. Kuchcińska (red.), Edukacja do i w starości. Bydgoszcz: Wyd. Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej.

Fabiś A. (2005). Edukacja seniorów – odpowiedź na wymagania współczesności. W: A. Fabiś (red.), Wyzwania współczesnej edukacji dorosłych. Unowocześnianie procesu kształcenia dorosłych. Mysłowice-Zakopane: Wyd. Górnośląskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

Gieseke W. (2001). Kultury uczenia się w kształceniu dorosłych a nowe wyzwania. Społeczno-kulturowe i osobowe wymiary uczenia się. Edukacja Dorosłych, 4, 63-73.

Halicki J. (2000). Edukacja seniorów w aspekcie teorii kompetencyjnej. Białystok: Trans Humana.

Halicki J. (2009). Edukacja w starości jako działanie poprawiające jakość życia seniorów. Chowanna, 2, 203-212.

Kidd R.J. (1966). The Implications of Continuous Learning. Toronto: W.J. Gage, Ltd.

Lindeman E. (1926). The Meaning of Adult Education. New York: New Republic, Inc.

Maderer P., Skiba A. (2006a). Integrative geragogy. Part 1: Theory and practice of basic model. Educational Gerontology, 2, 125-145.

Maderer P., Skiba A. (2006b). Integrative geragogy. Part 2: Interventions and legitimizatiuons. Educational Gerontology, 2, 147-158.

Pachociński R. (1998). Andragogika w wymiarze międzynarodowym. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

Pędich W. (2007). Gerontologia i geriatria. W: T. Grodzicki, J. Kocemba, A. Skalska (red.), Geriatria z elementami gerontologii ogólnej. Gdańsk: Via Medica.

Pędich W. (1996). Ludzie starzy. Warszawa: CRSS.

Piotrowski J. (1973). Miejsce człowieka starego w rodzinie i społeczeństwie. Warszawa: PWN.

Pietrasiński Z. (1990). Rozwój człowieka dorosłego. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Pietrasiński Z. (1996). Rozwój dorosłych. W: T. Wujek (red), Wprowadzenie do andragogiki. Warszawa: Instytut Technologii Eksploatacji.

Przyszczypkowski K., Jankowski D., Skrzypczak J. (red.). (1996). Podstawy edukacji dorosłych. Poznań: Wyd. Naukowe UWM.

Rembowski J. (1984). Psychologiczne problemy starzenia się człowieka. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.

Skrzypczak J. (1996). Proces kształcenia dorosłych i jego główne składniki. W: K. Przyszczypkowski, D. Jankowski, J. Skrzypczak (red.), Podstawy edukacji dorosłych. Poznań: Wyd. Naukowe UWM.

Steuden S. (2011). Psychologia starzenia się i starości. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.

Stuart-Hamilton I. (2006). Psychologia starzenia się. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka.

Szatur-Jaworska B. (2000). Ludzie starzy i starość w polityce społecznej. Warszawa: ASPRA-JR.

Trafiałek E. (2000). Oświata dorosłych a aktywność ludzi starszych. Edukacja Dorosłych, 2, 43-49.

Wujek T. (1999). Kształcenie ustawiczne w świetle Raportu Jacques’a Delorsa. W: M. Bednarczyk (red.), Wokół problemów kształcenia ustawicznego. Radom: Instytut Technologii Eksploatacji.