O wartościach ponadczasowych uniwersytetu w myśli Kazimierza Twardowskiego
Rok: 2014
Numer: 1
Strony: 90-100
DOI: 10.34767/PP.2014.01.06
Abstrakt
Autorka podejmuje kwestię wartości ponadczasowych uniwersytetu, odwołując się do myśli polskiego filozofa, psychologa i pedagoga, twórcy i organizatora Szkoły Lwowsko-Warszawskiej – Kazimierza Twardowskiego, ze szczególnym uwzględnieniem urzekającego mądrością i niepowtarzalnym pięknem eseju pt. O dostojeństwie Uniwersytetu (1933). Zawarte w eseju przemyślenia Twardowskiego do dziś nie straciły swej aktualności. Wartości takie jak prawda, rzetelność, uczciwość, odpowiedzialność, tolerancja, sprawiedliwość, twórczość, godność są ponadczasowe, szczególnie cenne i niezwykle ważne w sferze naukowej oraz w życiu społecznym, niezależnie od przetaczających się przez świat trendów tudzież lansowanej mody. Zaświadcza ewidentnie aktualność myśli Twardowskiego retoryka współczesnych dokumentów dotyczących uniwersytetów, np. Magna Charta Universitatum (1988); Deklaracja Praska (2001); Deklaracja z Glasgow (2005) i innych, w których autorzy z różnej perspektywy nawiązują do przemyśleń twórcy eseju O dostojeństwie Uniwersytetu. Z perspektywy przeprowadzonych rozważań, na temat wartości ponadczasowych uniwersytetu w myśli Kazimierza Twardowskiego, wyłania się dla współczesności pytanie natury zasadniczej, a mianowicie – jakie są zadania uniwersytetu w XXI wieku. W rzeczy samej odpowiedź kieruje uwagę na takie odwieczne zadania, jakie na przestrzeni dziejów uobecniały się w uniwersytecie, tj. prowadzenie badań, nauczanie, służba społeczna, dbałość o uniwersyteckie wartości, pielęgnacja etosu i rozwój kultury akademickiej.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Ajdukiewicz K. (1959). Pozanaukowa działalność Kazimierza Twardowskiego. Ruch Filozoficzny, t. XIX, nr 1-2.
Brożek A. (2010). Kazimierz Twardowski w Wiedniu. Warszawa: Semper.
Czeżowski T. (1946). O uniwersytecie i studiach uniwersyteckich. Toruń: Nakładem Księgarni Naukowej T. Szczęsny i S-KA.
Czeżowski T. (1959). Kazimierz Twardowski. Ruch Filozoficzny, t. XIV, nr 1-3.
Goćkowski J. (1997). Europa i uniwersytety. Nauka, nr 3.
Hołówka J. (2007). Kazimierza Twardowskiego „O dostojeństwie Uniwersytetu”. Aktualność tradycyjnych idei. W: J. Kieniewicz (red.). Autonomia Uniwersytetu. Jej przyjaciele i wrogowie. Warszawa: Fundacja „Instytut Artes Liberales”.
Jadczak R. (1991). Kazimierz Twardowski – twórca szkoły lwowsko-warszawskiej. Toruń: Wyd. UMK.
Jadczak R. (1997). Mistrz i jego uczniowie. Warszawa: Wyd. Naukowe „Scholar”.
Kotarbiński T. (1957-1958). Główne kierunki i tendencje filozofii w Polsce. W: Tenże. Wybór pism. T. II. Warszawa: PWN.
Ostrowska U. (2001). Stan i perspektywy szkoły wyższej w aspekcie triady: sanktuarium nauki i wiedzy – pejzaż mądrości – rynek usług edukacyjnych. Pedagogika Szkoły Wyższej, nr 18, Szczecin-Warszawa.
Ostrowska U. (2010). Etyczne aspekty relacji mistrz – uczeń w edukacji akademickiej. W: J.M. Michalak (red.). Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela. Łódź: Wyd. UŁ.
Ostrowska U. (2011). Axiological contexts of contemporary education. in: Multidinensionality of Educastional Contexts. Edited by E. Kubiak-Szymborska. Bydgoszcz: Wyd. UKW.
Twardowski K. (1933). O dostojeństwie Uniwersytetu. Poznań: Uniwersytet Poznański, Rolnicza drukarnia i Księgarnia Nakładowa.
Tyrowicz M. (1991). Wspomnienia o życiu kulturalnym i obyczajowym Lwowa 1918-1939. Wrocław: Ossolineum.
Woleński J. (1985). Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska. Warszawa: PWN.
Woleński J. (1989). Logic and Philosophy in Lvov-Warsaw School Dordirecht. Boston Lancaster: Reidel.
Woleński J. (2011). Lwowska Szkoła Filozoficzna. W: Universitati Leopoliensi, Trecentesimum Quinquagesimum Anniversarium Suae Fundationis Celebranti. In Memoriam. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.