Edukacja kulturalna wobec wyzwań cywilizacyjnych

Abstrakt

Edukacja kulturalna nierozerwalnie związana jest z pedagogiką kultury. Przed pedagogiką kultury staje ogromny ciężar szczególnej odpowiedzialności za dokonujący się proces zmian i przeobrażeń w kulturze współczesnej, nie tylko w skali narodowej, ale także globalnej. Dokonujące się przemiany społeczne związane z pogłębiającym się niejednokrotnie kryzysem w sferze edukacyjnej i wychowawczej, społecznej i gospodarczej, sprawiają, że dotychczas uznawane za uniwersalne wartości, takie jak np. piękno i prawda, straciły na znaczeniu w odbiorze społecznym. Stąd też potrzeba zwrócenia szczególnej uwagi na problemy związane z wychowaniem estetycznym, wychowaniem do uczestnictwa w kulturze. W dobie społeczeństwa konsumpcyjnego na czoło wysuwają się dziś wartości materialne i społeczne. W związku z powyższym istnieje pilna potrzeba dokonania przez przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych prób przewartościowania akcentów aksjologicznych, dostosowujących je do aktualnych potrzeb związanych bezpośrednio z pracą, czasem wolnym, rolą środków masowego przekazu, sztuką i animacją kulturalną oraz uczestnictwem w nich szerokich grup społeczeństwa. Nowe wyzwania w procesie edukacji kulturalnej stają przed szkołą i instytucjami kulturalnymi, organizacjami społeczno-kulturalnymi, organizatorami uniwersytetów trzeciego wieku. Nie należy więc pomijać potrzeby edukacji permanentnej, zarówno adresowanej do ludzi dorosłych pracujących zawodowo, jak i do osób w wieku poprodukcyjnym. Zadaniem edukacji kulturalnej, a zarazem szeroko pojętej edukacji humanistycznej jest niesienie pomocy i wsparcia każdej jednostce w dążeniu do poznania wszelkich przejawów życia kulturalnego, a co za tym idzie, także poszukiwania tych wartości, które nadają humanistyczny sens ich życiu i działaniu w społeczeństwie.

Słowa kluczowe

Bibliografia

Bańska J. (1986). Ontologia bytu aktualnego. Katowice. Za D. Jankowski, Edukacja kulturalna wymogiem i szansą współczesnego człowieka. W: Edukacja kulturalna dzieci i młodzieży. Zielona Góra.

Gajda J. (2000). Pedagogika kultury perspektywą rozwoju edukacji kulturalnej na XXI wiek. W: B. Idzikowski, E. Narkiewicz-Niedbalec (red.), Edukacja kulturalna dzieci i młodzieży. Zielona Góra.

Gajda J. (2006). Pedagogika kultury w zarysie. Warszawa: Impuls.

Goban-Klas T. (2005). Cywilizacja medialna: geneza, ewolucja, eksplozja. Warszawa: Wydawca WSiP.

Jankowski D. (2006). Pedagogika kultury. Studia i koncepcja. Kraków: Wydawnictwo UMCS.

Jędrzejewski M. (1999). Młodzież a subkultury: problematyka edukacyjna. Warszawa: „Żak”.

Klim-Klimaszewska A. (2010). Pedagogika przedszkolna. Nowa podstawa programowa. Warszawa: ERICA Instytut Wydawniczy.

Kunikowski S. (2013). Pedagogika kultury wobec wyzwań współczesności. Zeszyty Naukowe WSHE, Nauki Pedagogiczne, nr 26.

Pilch T. (red.) (2003). Edukacja kulturalna. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Warszawa.

Styczyńska M. (2013). Wprowadzenie dziecka przedszkolnego w „świat sztuki”. W: M. Olejniczak (red.), Zacieranie granic. Szkice o kulturze, edukacji i sztuce. Konin: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie.

Suchodolski B. (1947). Uspołecznienie kultury. Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski.

Suchodolski B. (1990). Horyzonty edukacji kulturalnej. W: Wychowanie mimo wszystko. Warszawa: WSiP.

Suchodolski B. (1991). Dramat upowszechniania kultury. W: J. Gajda (red.), Dylematy upowszechniania kultury. Zbiór materiałów. Lublin: Oficyna Graficzna WDK.

Szkudlarek T. (1999). Media. Szkice z filozofii i pedagogiki dystansu. Kraków: Impuls.

Tyszka A. (1993). Kultura jest kultem wartości. Lublin: Norbertinum.

Tyszkowa M. (1997). Sztuka dla najmłodszych. Warszawa-Poznań.

Wojnar I. (1998). Trwała obecność pedagogiki kultury. W: J. Gajda (red.), Pedagogika kultury. Historyczne osiągnięcia, współczesne kontrowersje wokół edukacji kulturalnej, perspektywy rozwoju. Lublin: Wyd. UMCS.

Wojnar I. (2003). Humanistyczne i antropologiczne rozumienie kultury – kontrowersje i wzbogacenia. W: D. Kubinowski (red.), Kultura – wartości – kształcenie. Lublin-Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.