Studentki-matki o łączeniu studiów i macierzyństwa. Badania wstępne
Rok: 2019
Numer: 1
Strony: 113-133
DOI: 10.34767/PP.2019.01.09
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie wybranych wyników badań wstępnych (pilotażowych) dotyczących łączenia studiów i macierzyństwa. Podstawą teoretyczną prowadzonych rozważań są teorie dotyczące realizacji zadań rozwojowych w okresie wczesnej dorosłości. W badaniach posłużono się metodą studium przypadku, w obszarze której wykorzystano technikę badania dokumentów osobistych, a w jej ramach wypowiedzi na piśmie dotyczące pełnienia podwójnej roli studentki-matki. Analizę zgromadzonego materiału prowadzono pod względem: powodów zostania matką w trakcie studiów – motywów założenia własnej rodziny, sposobów i skutków łączenia studiów i macierzyństwa oraz otrzymywanego wsparcia i pomocy. Przeprowadzone analizy wskazują, że badane planujące macierzyństwo (5 z 10 respondentek) w trakcie studiów kierowały się przede wszystkim motywami wewnętrznymi. Głównym sposobem pozwalającym na łączenie studiów i macierzyństwa jest korzystanie ze wsparcia i pomocy męża/partnera i najbliższej rodziny. Skutki pełnienia podwójnej roli mają charakter zarówno pozytywny, jak i negatywny, ponieważ studiujące matki doświadczają trudności w jej wypełnianiu.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Bee H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Przeł. A Wojciechowski, J. Gilewicz. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Birch A., Malim T. (1999). Psychologia rozwojowa w zarysie. Od niemowlęctwa do dorosłości. Przeł. J. Łuczyński, M. Olejnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bojarska A. (2014). Przeżywanie macierzyństwa podjętego w trakcie studiów na przykładzie studentek lubelskich uczelni. Roczniki Pedagogiczne, 3, 6(42), 69-93.
Budrowska B. (2000). Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety. Wrocław: Wydawnictwo FUNNA.
Dudka A., Piecuch J. (2014). „Uczelnia Przyjazna Rodzicom”. Podręcznik dobrych praktyk. Kraków: Stowarzyszenie Doradców Europejskich PLinEU.
Duszyńska J. (2016). Opinie młodych kobiet na temat realizacji zadań rozwojowych okresu wczesnej dorosłości, związanych z rodzicielstwem. Raport z badań. Przegląd Badań Edukacyjnych, 22, 83-98.
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 roku, Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. 2018, poz. 1668).
Gajek K., Malińska M. (2011). Macierzyństwo na studiach w narracjach matek-studentek. W: K. Kamińska (red.), Mama na studiach. Wiedza, władza, przestrzeń Uniwersytetu. Wrocław: Wydawnictwo Sine Qua Non.
Gajtkowska M. (2016). Rola matki jako obszar dylematów współczesnych kobiet. Badania własne. Przegląd Pedagogiczny, 1, 77-90.
Góralska R. (2003). Studenci uniwersytetu końca XX wieku: raport z badań młodzieży Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Górnikowska-Zwolak E. (2003). Macierzyństwo. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI, t. III. Warszawa: Żak.
Gruba E. (2002). Wczesna dorosłość. W: B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Tom 2 – Charakterystyka okresów życia człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
GUS (2018). Szkoły wyższe i ich finanse w 2017 r. Warszawa–Gdańsk: Główny Urząd Statystyczny.
Jaskot K., Murawska A. (2006). Charakterystyka „wieku studiów”. Konsekwencje pedagogiczne. W: K. Jaksot (red.), Wprowadzenie do pedagogiki szkoły wyższej. Szczecin: Oficyna In Plus.
Juszczyk S. (2013). Badania jakościowe w naukach społecznych. Szkice metodologiczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Krause E. (2016). Dziecko-rodzina a kariera naukowa – kariera kosztem życia rodzinnego?. W: M. Nawrot-Borowska, D. Zając (red.), Dziecko w perspektywie diachronicznej i synchronicznej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Krause E. (2018). O dojrzałości w wyborze pomiędzy karierą zawodową a macierzyństwem. W: E. Kubiak-Szymborska, D. Zając, E. Krause i in. (red.), Dojrzałość i dojrzewanie. Kategorie – atrybuty – konteksty. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Krause E. (2012). Rozwój kariery zawodowej studentów – konteksty i dokonania. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Kubinowski D. (2010). Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia – metodyka – ewaluacja. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Kwiatkowska M.M., Kwiatkowska K. (2016). Cechy osobowości jako zmienne warunkujące motywy zostania rodzicami. Fides et Ratio, 4(28), 151-172.
Lewandowski L. (2010). Jaki jest najlepszy wiek na pierwsze dziecko?. Zaczerpnięte 20 grudnia 2018. Strona internetowa http://mamdziecko.interia.pl/eksperci/ginekolog/news-jaki-jest-najlepszy-wiek--na-pierwsze-dziecko,nId,619002#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=chrome
Maciąg-Budkowska M., Rzepa T. (2017). Jaka jest „idealna matka”? Rozumienie roli matki przez współczesne kobiety. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 30(3), 93-107.
Mynarska M., Rytel J. (2014). Pomiar motywacji do posiadania dzieci wśród osób bezdzietnych. Polska adaptacja kwestionariusza motywów rodzicielskich. Polskie Forum Psychologiczne, 19, 522-543.
Pilch T., Bauman T. (2001). Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. Warszawa: Żak.
Rajchelt M. (2014), Mama na studiach – menedżer na etacie. W: K. Kamińska (red.), Mama na studiach.Wiedza, władza, przestrzeń Uniwersytetu. Wrocław: Wydawnictwo Sine Qua Non.
Rogowska A. (2018), Mama na studiach. Zaczerpnięte 6 grudnia 2018. Strona internetowa https://www.eurostudent.pl/mama-na-studiach/
Silverman D. (2008). Prowadzenie badań jakościowych. Przeł. J. Ostrowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Socha J. (2017). Ciąża wśród studentek, a osiągnięcia edukacyjne. Zaczerpnięte 6 grudnia 2018. Strona internetowa https://podrozeturystyki.wordpress.com/2017/01/31/ciaza-wsrod-studentek-a-osiagniecia-edukacyjne/
Trempała J. (2002). Koncepcje rozwoju człowieka. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, tom 1, Podstawy psychologii. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Turner J.S., Helms D.B. (1999). Rozwój człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne