Przegląd Pedagogiczny
Czasopismo wydawane pod patronatem Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN
Numer 1 / 2020
pobierz

Family and Parenthood of Polish Girls Scouts and Polish Boy Scouts in the Years 1911–1939 and 1939–1945

Autor: Katarzyna Marszałek ORCIDiD
Rok: 2020
Numer: 1
Strony: 318-334
DOI: 10.34767/PP.2020.01.19

Abstrakt

The paper discusses the issues of family and parenthood in the education pedagogies of Polish scouting organisations in the years 1911–1939 and 1939–1945. It analyses source materials of Polish scouting organisations, the Polish Scouting and Guiding Association ZHP (Związek Harcerstwa Polskiego), the Polish Girl Scouts Organisation/Clover Association/Be Ready (Organizacja Harcerek/Związku Koniczyn/Bądź Gotów), the Grey Ranks (Szare Szeregi), the Polish Scouting Regiments (Hufce Polskie). In those years, there were different dominating pedagogies of educating Polish boy scouts and girl scouts. The pedagogies addressed to Polish girl scouts, focused on indoctrinating girls into the roles of mothers raising future generations and complementing the man. In the latter period, the bravery of women was included in those pedagogies, as well as their vocational training, but only in professions that were socially useful. Pedagogies addressed to Polish boy scouts were more stable. The following two types were alternately dominant: the soldier and the citizen, whereas the theme of family and parenthood is mentioned directly only in the period 1939–1945, in the Polish Scouting Regiments organisation.

Słowa kluczowe

boy scouts family girls scouts parenthood Polish scouting

Bibliografia

Baden-Powell A. (1914). Dziewczęta przewodniczki. Skauting dla panienek. Transl. Kazimiera Skrzyńska. Warszawa: E. Wende i spółka. Reprinted in the series Przywrócić Pamięć. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Baden-Powell R. (1938). Skauting dla chłopców: wychowanie dobrego obywatela metodą puszczańską. Warszawa: Na Tropie.

Baden-Powell R. (1998). Wskazówki dla skaut mistrzów. Warszawa: Wydawnic­two Drogowskazy.

Błażejewski W. (1981). Bibliografia Harcerska 1911–1960. Warszawa: Młodzieżo­wa Agencja Wydawnicza.

Documents of the Polish Scouting and Guiding Association and the Ministry of Military Affairs concerning their mutual cooperation. In: K. Marszałek, Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Ciura C. (1998). Pełnić służbę Bogu i Polsce, Harcerstwo Polskie („Hufce Polskie”) 1939–1945. Warszawa: Alfa.

Grodecka E. (1937). Pierwsze ćwierćwiecze harcerstwa żeńskiego. Materiały do historii. Część I 1911–1914. Warszawa: Na Tropie. Reprinted in the series Przywrócić Pamięć. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Kamiński A. (2001). Nauczanie i wychowanie metodą harcerską. Warszawa: Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej.

General letter from the chief authorities of the Polish Scouting and Guiding As­sociation concerning the military training of female yout. In: K. Marszałek, Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Marszałek K. (2018). Harcerska lista (nie)obecności. Analiza polskiej bibliografii harcerstwa za lata 1989–2017. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Marszałek K. (2019). Pedagogie stowarzyszeń zwykłych harcerskich i skautowych w świetle ewidencji stowarzyszeń zwykłych. Raport z badań. Przegląd Peda­gogiczny, 1.

Marszałek K. (2014). Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wy­dawnicza IMPULS.

Nowakowska A. (2009). Wanda Gertz: Opowieść o kobiecie żołnierzu. Kraków, Avalon.

Opieńska-Blauth J. (1988). Polskie harcerki w dziesięcioleciu 1911–1921. Przyczy­nek do dziejów harcerstwa żeńskiego. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wy­dawnicza.

Polskie skautki. Zarys Organizacyjny (1913). Lwów: Związek Polskich Tow. Soko­lich z I. Związkowej Drukarni we Lwowie.
Speech by General Smorawiński, representative of the Ministry of Military Af­fairs, AAN, ZHP files, vol. 322. XI General Meeting. Minutes of the XI Gen­eral Meeting of ZHP.

Speech by Colonel Krauss, representative of the Ministry of Military Affairs, AAN, ZHP files, vol. 312. IV General Meeting. Minutes of the General Meet­ing of ZHP.

Florian Marciniak’s speech at commander briefing concerning work in the “Grey Ranks”, 1943, Files Collection, Materials of the ZHP Historical Committee, Materials from Florian Marciniak’s Archives, file no. Z39-45 26, MH, Ar­chives, unit 39–45. In: K. Marszałek, Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Presentation on military education in Polish scouting organisatoins, AAN, ZHP files unit, vol. 308, II General Assembly.

“Regulations of military training in associations in D.O.K. IV” AAN A ZHP file no. 1667

Resolution of the XIII General Assembly of ZHP on the dangers in implement­ing the slogans of international brotherhood. In: K. Marszałek, Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskie­go (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Resolution of the XVII General Assembly concerning the sociopolitical situa­tion. In: K. Marszałek (2014), Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcer­stwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

The Grey Ranks (1982). The Polish Scouting and Guiding Association during World War, the Main Headquarters “Pasieka” Surviving Documents. Lon­dyn: Polonia Book Fund.

Sedlaczek S. (1941). Harcerstwo, Zarys podstaw ideowych i organizacyjnych, Próby 1941. In: K. Marszałek (2014), Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Abstract of the Resolution of the I General Assembly of ZHP concerning military issues. In: K. Marszałek (2014), Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcer­stwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Conclusions of the conference of the Chief Commanders of ZHP and the Min­istry of Military Affairs concerning training girl scouts in auxiliary military service, ”Wiadomości Urzędowe” Official News of the Chief Commanders of ZHP, no. 4, 1923, p. 35. In: K. Marszałek (2014), Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.
Resolution of the I General Assembly, „Harcmistrz” of 1920 no. 4–12, p. 49. AAN AZHP file no. 307.

Resolutions of the II General Assembly of ZHP concerning general matters, AAN AZHP, unit no. 76, Secretariat General, Orders of N.Z.H.P., Order of the Chief Commanders of ZHP L.5 dated 15.02.1922, p. 4–6, file no. 358, access AAN in Warsaw. In: K. Marszałek (2014), Utworzenie ogólnopolskiego Związ­ku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Resolution of the II General Assembly of ZHP, concerning physical education. In: K. Marszałek (2014), Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Pol­skiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Resolutions of the III General Assembly. Wiadomości Urzędowe Naczelnictwa ZHP Official News of the Chief Commanders of ZHP, (1923), no. 6.

Resolutions of the XII General Assembly. Wiadomości Urzędowe Naczelnictwa ZHP Official News of the Chief Commanders of ZHP, (1932), 5.

Resolution of the XII General Assembly on civic education. In: K. Marszałek (2014), Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas pró­by ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Resolutions of the XIII General Assembly. Wiadomości Urzędowe Naczelnictwa ZHP Official News of the Chief Commanders of ZHP, (1933), 5.

Resolutions of the XVI General Assembly. Wiadomości Urzędowe Naczelnictwa ZHP Official News of the Chief Commanders of ZHP, (1936), 6.

Conclusions of the conference of the Chief Commanders of ZHP and the Min­istry of Military Affairs concerning training girl scouts in auxiliary military service. In: K. Marszałek (2014), Utworzenie ogólnopolskiego Związku Har­cerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kra­ków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Motion passed by the XVI General Assembly of ZHP concerning the ideological testament of Marshal Józef Piłsudski. In: K. Marszałek (2014), Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskie­go (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Wolanczyk M. (1919). „Dom – szkoła – skauting. Trójkąt wychowawczy”, The Grey Ranks guidelines, probably 1940, Guidelines for the organisation and activity of Grey Ranks. In: K. Marszałek (2014), Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Guidelines of the Girl Scout Emergency Headquarters on the role of Polish scout­ing service, Girl Scout Emergency Headquarters, documents of 1939–1945. In: K. Marszałek (2014), Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficy­na Wydawnicza IMPULS.

Working plan guidelines for the Grey Ranks in 1943 presented at the first briefing in “Pasieka”. In: J. Rossman (1982), Szare Szeregi. The Polish Scouting and Guiding Association during World War II, the Main Headquarters “Pasieka”. Surviving Documents. Londyn: Polonia Book Fund.

Guidelines of the Girl Scout Emergency Headquarters. In: K. Marszałek (2014). Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Documents concerning the cooperation of the Polish Scouting and Guiding As­sociation and the Ministry of Military Affairs. Wiadomości Urzędowe Na­czelnictwa ZHP. Official News of the Chief Commanders of ZHP (1923), 4, 34–35. In: K. Marszałek (2014). Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcer­stwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

Annex no. nr 1. Instructions on the training and service of Polish girl scouts to the order of the Chief Commander of Polish girl scouts L. 1 of 10 I 1939, Instructions on the training and service and on the Polish girl scouts Emer­gency Service, Wiadomości Urzędowe Naczelnictwa ZHP. Official News of the Chief Commanders of ZHP (1939), 1, 5–7. In: K. Marszałek (2014). Utworzenie ogólnopolskiego Związku Harcerstwa Polskiego i czas próby ruchu harcerskiego (1918–1944). Vol. 1. Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS.

II General Assembly Presentation on physical and military training in Polish scouting organisations. AAN AZHP file no. 308.

XI General Assembly, Minutes of the XI General Meeting of ZHP, Speech of Gen­eral Smorawiński, representative of the Ministry of Military Affairs. AAN AZHP file no. 322.