Dialog Motywujący jako metoda działania we wczesnej interwencji profilaktycznej
Abstrakt
Na podstawie programu wczesnej interwencji „FreD goes net” w artykule opisano metodę Dialogu Motywującego wykorzystywaną w pracy z młodzieżą wykazującą zachowania ryzykowne. Zostały zaprezentowane założenia teoretyczne, zasady i metody pracy. Autor publikacji zwraca uwagę na charakterystyczne cechy młodych ludzi w okresie dorastania i łączy je z konkretnym oddziaływaniem mającym na celu zmianę niepożądanych zachowań. Artykuł zawiera również przegląd badań dotyczących zastosowania DM w pracy z adolescentami. Badacze są zgodni co do tego, że wiele elementów DM takich jak umiejętne stosowanie technik, używanie języka zmiany, empatyczne reagowanie zgodnie z filozofią i zasadami DM jest obiecującą metodą w pracy z młodzieżą nad zmianą ryzykownych zachowań. Jednocześnie wskazują na konieczność dalszych badań.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Antonowski A. (1995). Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Arkowitz H., Miller W.R, Rollnick S. (2017). Dialog Motywujący w terapii problemów psychologicznych. Przeł. M. Kapera. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Barański C. (2016a). Dialog Motywujący w pracy z młodzieżą podejmującą ryzykowne zachowania seksualne. Praca Socjalna, 31(1), 184-206.
Barański C. (2016b). Dialog Motywujący w pracy z grupami osób podejmującymi zachowania ryzykowne. Psychoterapia, 3(178), 37-52.
Brzezińska A.I., Appelt K., Ziółkowska B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Barnet E. (2012). Motivational Interviewing for adolescent substance use: A review of the literature. Addictive Behaviors, 37, 1325-1334.
Connors G.J., DiClemente C., Velasquez M.M., Donovan D.M. (2015). Etapy zmiany w terapii uzależnień. Wybór i planowanie interwencji. Przeł. D. Braitwaite. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Davis J.P, Houck J.M., Rowell L.N. i in.(2016). Brief Motivational Interviewing and Normative Feedback for
Adolescents: Change Language and Alcohol Use Outcomes, Journal Substance Abuse Treatmert 65, 66-73.
D’Amico E.J., Houck J.M.,Hunter S. i in. (2015). Group motivational interviewing for adolescents: Change talk and alcohol and marijuana outcomes. Journal Consulting Clinical Psychology National Institute of Health 83(1), 68-80.
D'Amico E.J., Houck J.M., Tucker J.S. i in. (2017). Group motivational interviewing for homeless young adults: Associations of change talk with substance use and sexual risk behavior. Psychology of Addictive Behaviors, 31(6), 688-698.
Gaś Z.B. (1998). Psychoprofilaktyka. Procedury konstruowania programów wczesnej interwencji. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej.
Karyś J., Szpringer M., Karyś T. (2009). Zmiana motywacji do leczenia osób uzależnionych od alkoholu w trakcie terapii odwykowej. Studia Medyczne, 16, 29-34.
Lizińczyk S. (2016). Adaptacja skali Stadiów Gotowości do Zmiany i Chęci do Podjęcia Terapii (SOCRATES): badania pacjentów oddziałów terapeutycznych dla skazanych uzależnionych od alkoholu i innych środków psychoaktywnych. Przegląd Psychologiczny, 59 (3), 285-308.
McCambridge J., Day M., Thomas B.A., Strang J. (2011). Fidelity to Motivational Interviewing and subsequent cannabis cessation among adolescents. Addiction Behaviors, 36, 749-754.
Miller W.R., Rollnick S. (2010). Wywiad motywujący. Jak przygotować ludzi do zmiany. Przeł. A. Pokojska. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Miller W.R., Rollnick S. (2014). Dialog motywujący. Jak pomóc ludziom w zmianie. Przeł. R. Andruszko. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Naar-King S. Suarez M. (2012). Wywiad motywujący z młodzieżą i młodymi dorosłymi. Przeł. M. Kapera. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ostaszewski K. (2010). Kompendium wiedzy o profilaktyce. W: Przewodnik metodyczny po programach promocji zdrowia psychicznego i profilaktyki. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja ETOH.
Ostaszewski K. (2016). Standardy profilaktyki. Warszawa: Wydawnictwo Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.
Piotrowicz M., Cianciara D. (2011). Teoria Salutogenezy – nowe podejście do zdrowia i choroby. Przegląd Epidemiologiczny, 65, 521-527.
Porzak R. (2004). Interwencja profilaktyczna. Remedium, 11, 6-7.
Prochaska J.O., Norcross J.C., DiClemente C.C. (2008). Zmiana na dobre. Przeł. A. Majcherczyk. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Amity.
Szopiński J., Drobot M. (2011). Facylitacja zmian w obszarze psychicznym i duchowym. Weryfikacja empiryczna za pomocą warsztatów żywego uczenia. Teologia i Moralność, 10, 213-228.
Rejniak R. (2012). Program wczesnej interwencji „FreD goes net” jako program profilaktyki selektywnej i wskazującej. W: D. Rybczyńska-Abdel Kawy (red.), Narkomania w zmieniającym się świecie. Wybrane aspekty. Łódź: Wydawnictwo PRINTPAP.
Rejniak R. (2002). Problematyka uzależnień a nowoczesna psychoprofilaktyka. Problemy Narkolmanii, 3, 38-40.
Rogers C.R. (2012). Sposób bycia. Przeł. M. Karpiński. Poznań: Dom wydawniczy REBIS.
Rosengren D.B. (2013). Rozwijanie umiejętności w dialogu motywującym. Przeł. M. Cierpisz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wysocka E. (2010). Doświadczanie życia w młodości – problemy, kryzysy i strategie ich rozwiązania. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.