Obraz świata w dobie dominacji globalnej ideologii neoliberalnej

Abstrakt

W artykule przedstawię wizję świata, zdominowanego przez globalne oddziaływanie ideologii neoliberalnej, jaką łatwo dostrzec zwłaszcza w sferze: funkcjonowania państwa, społeczeństwa obywatelskiego i polityki oświatowej. Neoliberalni ideolodzy roztaczają przed nami świetlaną przyszłość dzięki optymalnemu zgraniu przejawów ludzkiej działalności na wreszcie zjednoczonym rynku globalnym, gwarantującym pokojowy charakter międzyludzkich stosunków. Niestety, w świetle przedstawionych w artykule przykładów, wizja ta wydaje się być mocno przekoloryzowana. W ideologii neoliberalnej bowiem, poprzez zastosowanie odpowiednich technologii politycznych i edukacyjnych, dąży się do wytworzenia rozsądnych, przedsiębiorczych podmiotów, które będą wyposażone w zdolność do kalkulacji własnego interesu (zysków i strat), w tym przede wszystkim maksymalizacji zysków. Jednostki te „inwestycje w siebie” będą traktowały jako formę kapitału, który stać ma się jedynym wyznacznikiem ich egzystencji.

Bibliografia

Antoszewski A., Herbut R. (red.) (2002). Leksykon politologii. Wrocław: Atla 2.

Barber R. (2000). Dżihad kontra McŚwiat. Warszawa: Muza.

Barber R. (2008). Skonsumowani, jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli. Warszawa: Muza.

Bihr A. (2008). Nowomowa neoliberalna. Warszawa: Książka i Prasa.

Clarkson S., Lewis T. (1999). The contested state: Canada in the post-cold war, post-Keynesian, post-Fordist, post-National Era. W: L. Pal (red.) How Ottawa spends: 1999-2000 (s. 293-340). Toronto: Oxford University Press.

Doern G. B., Pal L. A., Tomlin W. (red.) (1996). Border crossings: the internalization of Canadian public policy. USA: Oxford University Press.

Dowbor L. (2009). Demokracja ekonomiczna. Warszawa: Książka i Prasa.

Dziubka K. (1992). Neoliberalizm. W: A. Antoszewski, R. Herbut, Leksykon politologii (s. 252). Wrocław: Atla 2.

Dziubka K., Szlachta B., Nijakowski L. M. (red.) (2008). Idee i ideologie we współczesnym świecie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Freire P., Giroux H. A. (1993). Edukacja, polityka i ideologia. W: Z. Kwieciński (red.) Nieobecne dyskursy, cz. III. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu im. M. Kopernika.

Gill S. (1996). Globalization, democratization and the politics of indifference. W: J. Mittelman (red.) Globalization: critical reflection. Boulder: Lynne Reinner.

Giroux H. A. (2004). The terror of neoliberalism. Boulder: Paradigm Publishers.

Harvey D. (2008). Neoliberalizm. Historia katastrofy. Warszawa: Książka i Prasa.

Lakes R. D. (2008). The neoliberal rhetoric of workforce readiness. Journal for Critical Education Policy Studies, 6, 1, s. 5-13.

Manzer R. (1985). Public policies and political development in Canada. Toronto: University of Toronto Press.

McBride S., Schields J. (1997). Dismantling a nation: the transition to corporate rule in Canada. Halifax: Fernwood Publisher.

Mokrzycki E. (2000). Nowa klasa średnia? W: P. Śpiewak (red.) Spór o Polskę 1989-1999. Wybór tekstów prasowych (s. 588-593). Warszawa: PWN.

Mumford L. (1966). The myth of the machine – technics and human development. New York: Harcourt Brace Jovanovich.

Pal L. A. (2006). Beyond policy analysis, public issue management in turbulent time. Toronto: Nelson Thomson.

Paradowski R. (2006). Społeczeństwo obywatelskie a demokracja. W: B. Krauz-Mozer, P. Borowiec (red.) Czas społeczeństwa obywatelskiego, między teorią a praktyką (s. 123-133). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pietrzyk-Reeves D. (2006). Współczesny kształt idei społeczeństwa obywatelskiego. W: B. Krauz-Mozer, P. Borowiec (red.) Czas społeczeństwa obywatelskiego, między teorią a praktyką (s. 13-33). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Potulicka E. (1996). Nowa Prawica a edukacja, część 2. Poznań-Toruń: Edytor.

Potulicka E. (1997). Autonomia zarządzania szkołami w walce dyskursów. W: Z. Kwieciński (red.) Nieobecne dyskursy, cz. V. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu im. M. Kopernika.

Potulicka E. (2005). Wolny rynek edukacyjny a zagrożenia dla edukacji. W: A. Kargulowa, S. M. Kwiatkowski, T. Szkudlarek (red.) Rynek i kultura neoliberalna a edukacja (s. 33-51). Kraków: Impuls.

Potulicka E. (2010). Hayek o edukacji. W: E. Potulicka, J. Rutkowiak. Neoliberalne uwikłania edukacji (s. 69-87). Kraków: Impuls.

Ranson S. (1997). Rynki czy demokracja dla edukacji. W: Z. Kwieciński (red.) Nieobecne dyskursy, cz. V. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu im. M. Kopernika.

Sadurski W. (2000). Etos lewicy, etos liberalny. W: P. Śpiewak (red.) Spór o Polskę 1989-1999. Wybór tekstów prasowych (s. 240-243). Warszawa: PWN.

Sinha S. (2009). Projekt neoliberalny a możliwości społeczeństwa obywatelskiego. W: A. Saad-Filho, D. Johnston. Neoliberalizm przed trybunałem (s. 259-271). Warszawa: Książka i Prasa.

Wątroba W. (2009). Społeczeństwo konsumpcyjne. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

Zahorska M. (2002). Szkoła: między państwem, społeczeństwem a rynkiem. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.