Interakcje między teorią a praktyką w problematyce badawczej pedagogiki ogólnej – studium kulturowej autonomii nauki
Rok: 2010
Numer: 2
Strony: 23-33
DOI: 10.34767/PP.2010.02.02
Abstrakt
Namysł nad związkami między teorią a praktyką pedagogiczną, charakterem, znaczeniem i tradycją ich powiązań, pozwolił mi zbliżyć się do odpowiedzi na pytanie: czy istnieje taki rodzaj relacji między teorią a praktyką, który jednoznacznie wzmacnia autonomię pedagogiki? W jakim stosunku, w pedagogice, pozostają względem siebie kategorie otwartości i autonomii? Prezentuję przekonanie, że poczucie rozdźwięku między teorią a praktyką, może okazać się szczególnie destruktywne dla nauczycieli, pedagogów i psychologów, brzemienne w skutkach dla wychowanków, uczniów i podopiecznych oraz niekorzystne dla rozwoju tychże dziedzin życia umysłowego; dla samej teorii i samej praktyki. Celem powyższych przemyśleń było przede wszystkim: zwrócenie uwagi na to, że praktyka to nie nauka, ale teren badań i zastosowania rezultatów nauki; dostrzeżenie równoważności teorii i praktyki w ramach aksjologicznej natury człowieka i teoretyczno-praktycznej; struktury wychowania; niwelowanie skutków trzech głównych stereotypów: (bezproduktywności teorii, apoteozy praktyki, oddalenia teorii od praktyki); spojrzenie na pedagogikę ogólną jako na teorię relacji między naukowym stanem wiedzy a praktyką edukacyjną.
Bibliografia
Berti E. (2002). Wprowadzenie do metafizyki. Przekład D. Facca. Warszawa: Wydawnictwo IFiS.
Czerepaniak-Walczak M. (2006). Pedagogika emancypacyjna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Drynda D. (1993). Niektóre koncepcje pedagogiki naukowej w Polsce międzywojennej. W: D. Drynda (red.) Studia z historii polskiej pedagogiki. Koncepcje pedagogiczne w Drugiej Rzeczypospolitej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Gnitecki J. (1995). Możliwości uprawiania pedagogiki jako teorii krytycznej i metateorii. W: T. Hejnicka-Bezwińska (red.) Pedagogika ogólna: tradycja, teraźniejszość, nowe wyzwania. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Habermas J. (1983). Teoria i praktyka. Wybór pism. Przekład M. Łukasiewicz, Z. Krasnodębski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Hejnicka-Bezwińska T. (2006). Konsekwencje badawcze wynikające z uznania dyskursów edukacyjnych przedmiotem pedagogiki. W: D. Kubinowski, M. Nowak (red.). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Hessen S. (1935). Podstawy pedagogiki. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Kamiński S. (1992). Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Krajewski W. (red.) (1996). Słownik pojęć filozoficznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Kwieciński Z. (1993). Nieobecne dyskursy. Część III. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Leppert R. (2002). Pedagogiczne peregrynacje: studia i szkice o pedagogice ogólnej i kształceniu pedagogów. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Lewowicki T., Szymański M. (red.) (2004). Nauki pedagogiczne w Polsce: dokonania, problemy, współczesne zadania, perspektywy. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Łobocki M. (1999). Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych (s. 107). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Mysłakowski Z. (1964). Wychowanie człowieka w zmiennej społeczności. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza.
Nawroczyński B. (1923). Teoria i praktyka wychowania. Warszawa: Druk K. Kopydłowski i S-ka.
Nowak M. (1999). Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Lublin: Wydawnictwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Olejarczyk A. (2000). Otwartość jako kluczowa kategoria filozofii. W: R. Kozłowski (red.) O filozofii dzisiaj. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza i Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii.
Palka S. (2003). Pedagogika w stanie tworzenia. Kontynuacje. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Sadziński E. (1988). Twardowskiego i Znanieckiego ideały filozofa i uczonego. Studia Filozoficzne nr 1.
Suchodolski B. (1970). Trzy pedagogiki. Warszawa: Wydawnictwo Nasza Księgarnia.
Śliwerski B. (2009). Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia, klasyfikacje, badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Tischner J. (2002). Polski kształt dialogu. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Turos L. (red.) (1999). Pedagogika ogólna i subdyscypliny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Witkowski L. (2001). Dwoistość w pedagogice Bogdana Suchodolskiego. Toruń: Wydawnictwo WIT-GRAF.