Obecność paradygmatów pedagogiki ogólnej w pedagogiach oceniania. Analiza i interpretacja narracji nauczycieli szkół średnich

Abstrakt

W artykule analizuję pedagogie oceniania dwóch nauczycielek języka polskiego, uczących w tej samej szkole, reprezentujących pod względem wiekowym statystycznego nauczyciela, pod kątem wpływu „oficjalnych” nurtów pedagogiki (naukowej pedagogiki socjalistycznej, pedagogiki humanistycznej i pedagogiki emancypacyjnej) na ich codzienną praktykę. Obserwuję znaczące różnice w ich pedagogiach oceniania, wynikające z faktu, że wiedza nauczyciela, będąc strukturą złożoną o charakterze emergentnej sieci, funkcjonuje na granicy chaosu, a więc w sposób nieprzewidywalny, co powoduje, że jej zmiany ilościowe mogą, ale nie muszą, wywoływać zmiany jakościowe, czyli reorganizację struktury. Stąd pedagogia oceniania jednej nauczycielki, Ali, którą nazwałam Królową-Matką, wykazuje silną obecność paradygmatów naukowej pedagogiki socjalistycznej oraz pedagogiki humanistycznej, a także małą podatność na wdrażanie proponowanych zmian. Natomiast pedagogia oceniania Gabi, nazwanej przeze mnie Partnerem Do Gry, podlega nieustannej ewolucji, wchłaniając docierające do niej idee pedagogiki emancypacyjnej i humanistycznej.

Bibliografia

Black P., Harrison Ch., Lee C., Marshall C., William D. (2006). Jak oceniać, aby uczyć. Warszawa: CEO.

Goffman E. (2000). Człowiek w teatrze życia codziennego. Warszawa: Wydawnictwo KR.

Goffman E. (2006). Rytuał interakcyjny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Gołębniak B. D. (2000). Jak przygotować do refleksyjnego nauczania. Polonistyka, 3(373), s. 175-180.

Gołębniak B. D. (2004). Nauczanie i uczenie się w klasie. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.) Pedagogika. Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Czerepaniak-Walczak M. (2006). Pedagogika emancypacyjna. Rozwój świadomości krytycznej człowieka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Dylak S. (2000). Nauczycielskie ideologie pedagogiczne a kształcenie nauczycieli. W: K. Kruszewski (red.) Pedagogika w pokoju nauczycielskim. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Hałas E. (2007). Społeczeństwo i symbole. Szkice z socjologii interpretacyjnej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Hejnicka-Bezwińska T. (2008). Pedagogika ogólna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Illeris K. (2006). Trzy wymiary uczenia się poznawcze, emocjonalne i społeczne ramy współczesnej teorii uczenia się. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu.

Klus-Stańska D. (2010). Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK.

Ocenianie kształtujące. Doskonalenie kształcenia w szkole średniej (2006). Warszawa: CODN.

Polak K. (2000). Podążając ku niewidocznemu (teorie indywidualne nauczycieli). W: K. Kruszewski (red.) Pedagogika w pokoju nauczycielskim. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Rothert A. (2008). Emergencja rządzenia sieciowego. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Rothert A. (2006). Między porządkiem a chaosem. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Szkudlarek T., Śliwerski B. (2000). Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Szymczak M. (red.) (1979). Słownik Języka Polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Trzebiński J. (2002). Narracyjne konstruowanie rzeczywistości. W: J. Trzebiński (red.) Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Wegmann A. (2003). Podaj łapę! Jak wyszkolić mądrego psa. Warszawa: Świat Książki.