Tożsamość obywatelska w dobie globalizacji oraz próby jej kształtowania w świetle założeń podstawy programowej z edukacji obywatelskiej – model polski i francuski

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie, jak wielki wpływ na proces kształtowania się tożsamości obywatelskiej jednostki mają założenia podstawy programowej z edukacji/wychowania obywatelskiego, prowadzonej w polskich i francuskich szkołach średnich. Edukacja obywatelska to dziś jeden z najważniejszych priorytetów edukacyjnych. Podczas gdy cele tej edukacji i jej treść/zawartość mogą się znacznie różnić w poszczególnych krajach, w pojęciu edukacji obywatelskiej znajduje się zawsze pojęcie etosu demokratycznego. Pojęcie globalizacji to niewątpliwie problem wielowymiarowy powodujący powstawanie specyficznych kontekstów funkcjonowania jednostek oraz grup społecznych. Ważne zatem jest ukazanie relacji pomiędzy procesem globalizacji a kształtującą się tożsamością jednostkową jego uczestników.

Bibliografia

Banach C. (2000). Edukacja przyszłości. Res Humana, 2, s. 14-17.

Barczykowska A. (2006). Ja obywatel – rzecz o tożsamości obywatelskiej Polaków (przez pryzmat koncepcji kapitału społecznego). W: A. Cybal-Michalska (red.) Jednostka, społeczeństwo i edukacja w globalnym świecie. Poznań-Leszno: WSZH.

Bielska E. (2001). Konteksty społeczeństwa globalnego a perspektywy tożsamości. W: T. Bajkowski, K. Sawicki (red.) Tożsamość osobowa a tożsamości społeczne. Wyzwania dla edukacji XXI wieku (s. 28-38). Białystok: Wyd. Trans Humana.

Cybal-Michalska A. (2006). Tożsamość młodzieży w perspektywie globalnego świata: studium socjopedagogiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Cylkowska-Nowak M. (1998). Wychowanie obywatelskie we Francji. W: Z. Melosik, K. Przyszczypkowski (red.) Wychowanie obywatelskie. Studium teoretyczne, porównawcze i empiryczne: praca zbiorowa. Poznań, Toruń: Edytor.

Delanty G. (1999). Odkrywanie Europy. Idea, tożsamość, rzeczywistość. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PAN.

Frączek A., Dolata R., Kosełła K., Wiłkomirska A., Zielińska A. (2005). Wiedza i zaangażowanie obywatelskie polskich nastolatków (na tle porównań międzynarodowych). W: T. Gabiś, R. Zapotoczny (red.) Kształtowanie postaw obywatelskich. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny.

Gajda J. (2004). Wychowanie narodowe, państwowe i obywatelskie. Historia a współczesność. W: V Ogólnopolski Zjazd Pedagogiczny. Materiały konferencyjne. Współczesna rzeczywistość edukacyjna (praktyki) wobec radykalnych zmian świata społecznego (s. 87-108). Wrocław: DSWE i PTP.

Grzybowski P. (2001). Tożsamość globalna – kłopoty, z poszukiwaniem siebie. W: T. Bajkowski, K. Sawicki (red.) Tożsamość osobowa a tożsamości społeczne. Wyzwania dla edukacji XXI wieku (s. 38-45). Białystok: Wyd. Trans Humana.

Kłoskowska A. (1992). Tożsamość i identyfikacja narodowa w perspektywie historycznej i psychologicznej. Kultura i Społeczeństwo, 1, s. 131-143.

Kupisiewicz C. (1999). Rzecz o kształceniu. Wybór rozpraw i artykułów. Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP.

Marciniak E., Mierzejewska-Orzechowska K., Szaran T. (red.) (1999). Wychowanie obywatelskie. Moduł przedmiotu wiedza o społeczeństwie. Warszawa: WSiP.

Menz M. (2006). Czy polskiej szkole potrzebna jest edukacja obywatelska? Wiadomości Historyczne, 5, s. 42-44.

Radziewicz- Winnicki A. (2004). Urbanizacja versus globalizacja. Edukacja w obliczu marginalizacji społecznej. W: V Ogólnopolski Zjazd Pedagogiczny. Materiały konferencyjne. Współczesna rzeczywistość edukacyjna (praktyki) wobec radykalnych zmian świata społecznego (s. 375-395). Wrocław: DSWE i PTP.

Shaw M. (1994). Global Society and International Relations. Sociological Concepts and Political Perspectives. Cambridge, Oxford: Policy Press.

Szpociński A. (1999). Inni wśród swoich. Kultury artystyczne innych narodów w kulturze Polaków. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.

Torowska J. (2007). Edukacja obywatelska w Polsce na tle tendencji w szkołach europejskich w świetle pedagogiki kultury. W: J. Rutkowiak, D. Kubinowski, M. Nowak (red.) Edukacja. Moralność. Sfera publiczna (s. 668-675). Lublin: Oficyna Wydawnicza Verba.

Wesołowska E. A. (1997). Edukacja obywatelska we Francji. W: W. Wojdyło, M. Strzelecki (red.) Wychowanie a polityka. Tradycje i współczesność. Toruń: Wyd. UMK.

Wiłkomirska A. (2002). Zakres uwarunkowań wiedzy obywatelskiej polskich nastolatków. Kwartalnik Pedagogiczny, 1, s. 34-38.

Woźniakowski J. (1999). Tożsamość, pluralizm, edukacja. Tygodnik Powszechny, 3, s. 14-17.

Żuchowska-Skiba D. (2001). Wychowanie obywatelskie w dobie globalizacji, czyli o roli szkoły w kształtowaniu postaw obywatelskich. W: W. Kojs (red.) Edukacyjne konteksty procesów globalizacji (s. 137-147). Cieszyn: Uniwersytet Śląski filia w Cieszynie.