Współczesne badania pedagogiczne – tworzenie wiedzy potrzebnej praktyce

Abstrakt

Prezentowane opracowanie to głos w dyskusji nad uprawianiem badań skupionych wokół tworzenia wiedzy potrzebnej praktyce, które stanowią, zdaniem autorki, istotny wątek współczesnej refleksji pedagogicznej. Punktem wyjścia do podjętych rozważań jest analiza relacji pomiędzy teorią naukową a praktyką badawczą w pedagogice oraz wynikające z niej podejścia do klasyfikacji badań edukacyjnych. Kolejną część stanowi odniesienie do trzech rodzajów badań stosowanych: badań diagnostycznych, ewaluacji i badań w działaniu, skupione wokół poszukiwania otwieranych przez te badania obszarów eksploracji i sposobów realizacji wyzwań, które pojawiają się na tym polu. Rozważania końcowe stanowią próbę odpowiedzi na pytanie: w jakim kierunku może postępować rozwój badań stosowanych w pedagogice? i opierają się na propozycjach wysuwanych w ramach nowego paradygmatu badawczego określanego jako Mode 2 Science.

Słowa kluczowe

Bibliografia

Bradbury H. (2015). Introduction to the Handbook of Action Research. W: H. Bradbury (red.), Handbook of Action Research. 3e. Sage Publications.

Cervinkova H., Gołębniak B.D. (red.) (2010). Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowane. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.

Cervinkova H., Gołębniak B.D. (red.) (2013). Edukacyjne badania w działaniu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Cervinkowa H. (2012). Badania w działaniu i zaangażowana antropologia edukacyjna. W: Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 1(57), 7-18.

Cierzniewska R. (red.) (2003). Ewaluacja jakości pracy nauczyciela. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej.

Denzin N.K., Lincoln Y.S. (2009). Metody badań jakościowych. T. 1 i 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Gibbons M., Limoges C., Nowotny H., Schwartzman S., Scott P., Trow M. (1994). The new production of knowledge: The dynamics of science and research in contemporary societies. London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage Publications.

Groenwald M. (2011). Diagnostyka edukacyjna „w” i „wobec” szkolnej rzeczywistości. Forum Oświatowe 2(45), 57-76.

Guba E.G., Lincoln Y.S. (1989). Fourth Generation Evaluation. London: Sage Publications.

Hejnicka-Bezwińska T. (1997). Tożsamość pedagogiki. Od ortodoksji ku heterogeniczności. Warszawa: Wydawnictwo ’69.

Kędzierska H. (2010). Jakościowe inspiracje w badaniach edukacyjnych. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.

Kędzierska H., Mizerek H. (red.) (2013). Jakościowe inspiracje w badaniach edukacyjnych: refleksje na marginesie projektów badawczych. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.

Konarzewski K. (2000). Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna. Warszawa: WSiP.

Korporowicz L. (1997). Ewaluacja w edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Oficyna Naukowa.

Korporowicz L. (2011). Zmienne losy polskiej ewaluacji. Pomiędzy nadzieją, animacją i konfuzją. W: B. Niemierko, M.K. Szmigiel (red.), Ewaluacja w edukacji: koncepcje, metody, perspektywy. Kraków: Wydawca: Grupa TOMAMI.

Krzychała S., Zamorska B. (2008). Dokumentarna ewaluacja szkolnej codzienności. Wrocław: Wydawnictwo DSW.

Kubinowski D. (2010). Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia – metodyka – ewaluacja. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Kwieciński Z. (2000). Tropy – ślady – próby. Studia i szkice z pedagogiki pogranicza. Poznań-Olsztyn: Wydawnictwo Edytor.

Leppert R. (2001). Potoczne pojmowanie praktyczności pedagogiki. W: Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, numer specjalny: Normatywizm – Etyczność – Zaangażowanie. Współczesne dyskusje o praktyczności pedagogiki.

Lewowicki T. (2016). O pryncypiach metodologicznych – wspomnienia czy standardy uprawiania nauki?, Ruch Pedagogiczny, 1.

Michalski G. (red.) (2011). Ewaluacja a jakość edukacji. Koncepcje – doświadczenia – kierunki praktycznych rozwiązań. Łódź: Wydawnictwo UŁ.

Mizerek H. (2010). Koloryt współczesnych badań ewaluacyjnych. W: H. Kędzierska (red.), Jakościowe inspiracje w badaniach edukacyjnych. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.

Mizerek H. (2017). Ewaluacja edukacyjna. Interdyskursywne dialogi i konfrontacje. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Neuman W.L. (2014). Social Research Methods: Qualitative and Qantitative Approaches. London.

Niemierko B. (2009). Diagnostyka edukacyjna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Niemierko B., Szmigiel M.K. (red.) (2011). Ewaluacja w edukacji. Koncepcje, metody, perspektywy. Kraków: Wydawca: Grupa TOMAMI.

Nowak-Dziemianowicz M. (2013). W poszukiwaniu nowej pedagogiki, nowej edukacji, nowej szkoły – reminiscencje. W: H. Cervinkova, B.D. Gołębniak (red.), Edukacyjne badania w działaniu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Nowotny H., Scott P., Gibbons M. (2003). Mode 2 Revisited: The New Production of Knowledge. Minerva, 41, 179-194.

Palka S. (2006). Metodologia. Badania. Praktyka pedagogiczna. Gdańsk: Wydawnictwo GWP.

Palka S. (red.) (2010). Podstawy metodologii badań w pedagogice. Gdańsk: Wydawnictwo GWP.

Problemy Wczesnej Edukacji (2009). Numer tematyczny: Ocenianie, diagnoza, ewaluacja we wczesnej edukacji.

Rubacha K. (2012). Metodologia badań nad edukacją. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgarf.

Rutkowiak J. (2001). Społeczne funkcjonowanie pedagogiki; czasowy wymiar etyczności. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, numer specjalny: Normatywizm – Etyczność – Zaangażowanie. Współczesne dyskusje o praktyczności pedagogiki.

Skulicz D. (2010). Badania opisowe i badania diagnostyczne. W: S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice. Gdańsk: Wydawnictwo GWP.

Smolińska-TheissB., Theiss W. (2013). Badanie i działanie w pedagogice społecznej – między tradycją a współczesnymi badaniami. W: H. Cervinkova, B.D. Gołębniak (red.), Edukacyjne badania w działaniu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Wołodźko E. (2013). Ku autonomii studiowania: procesy, znaczenia, konteksty, zmiana. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.

Wysocka E. (2013). Diagnostyka pedagogiczna. Nowe obszary i rozwiązania. Kraków: Oficyna