W kręgu rozważań o etyce zawodowej pedagogów specjalnych
Rok: 2020
Numer: 2
Strony: 30-47
DOI: 10.34767/PP.2020.02.02
Abstrakt
Kwestie etyki zawodowej nauczycieli, wychowawców, pedagogów mimo tego, że stanowiły przedmiot naukowych rozważań, to jednak nie zawsze miały charakter pogłębiony. Obecnie na nowo powraca pytanie o charakter i postać tej etyki. Dotyczy to również etyki zawodowej pedagoga specjalnego. Istotne jest to z uwagi na specyficzny charakter jego aktywności zawodowej. Ta specyfika dotyczy przede wszystkim podmiotu edukacji, jakim jest człowiek niepełnosprawny (z niepełnosprawnością, nierzadko niepełnosprawnościami). Bez względu jednak na to, czy etyka zawodowa pedagoga specjalnego będzie etyką kodeksową, czy też przyjmie postać niesformalizowaną, niezbędna jest szeroko zakrojona dyskusja oscylująca wokół problemów etycznych tej kategorii społeczno-zawodowej.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Bartnikowska U. (2016). Deontologia zawodu pedagoga specjalnego. W: U. Bartnikowska, Cz. Kosakowski (red.), Pedagog specjalny – dylematy roli. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Barycz H. (1997). W stronę etyki. Uwagi na temat kodeksu etyki nauczycielskiej. W: H. Kwiatkowska, T. Lewowicki (red.), Źrodła inspiracji współczesnej edukacji nauczycielskiej. Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP, Polskie Towarzystwo Pedagogiczne.
Borzyszkowska H. (1983). Osobowość pedagoga specjalnego. Szkoła Specjalna, 1, 5–12.
Borzyszkowska H. (1993). O powinnościach pedagoga specjalnego. Kultura i Edukacja, 1, 53–58.
Doroszewska J. (1989). Pedagogika specjalna. T. 1. Podstawowe problemy teorii i praktyki. Wrocław–Warszawa–Krakow–Gdańsk–Łodź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Dylus A. (1997). Refleksje wokół etyki zawodowej ludzi nauki oraz źródeł jej kodyfikacji. W: Etyka zawodowa. Warszawa: Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji.
Dz.U. 2018 poz. 227 – Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 grudnia 2017 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie klasyfikacji zawodow i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania.
Dz.U. 2019 poz. 1450 – Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela.
Garlej-Drzewiecka E. (1999). Rozmowa pedagoga specjalnego z samym sobą - między powinnościami a rzeczywistością. W: J. Pańczyk, W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna wobec zagrożeń i wyzwań XXI wieku. Materiały z obrad XVI sekcji III Zjazdu Pedagogicznego w Poznaniu (21-23 wrzesień 1998). Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Gołębniak B.D. (2001). Etyczny wymiar edukacji nauczycieli. W: U. Ostrowska (red.), Edukacja przełomu wiekow wobec kwestii aksjologicznych. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Grzegorzewska M. (1959). Listy do młodego nauczyciela. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
Konstańczak S. (2000). Odkryć sens życia w swej pracy. Wokoł problemow etyki zawodowej. Słupsk: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Kosakowski Cz. (2001). Pedagog specjalny – między tradycją a dniem dzisiejszym. Szkoła Specjalna, 4, 195–202.
Kupisiewicz M. (2013). Słownik Pedagogiki Specjalnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kupisiewicz M. (2016). Pedagog specjalny – człowiek o wyjątkowych predyspozycjach osobowościowych, profesjonalista posiadający rozległą, interdyscyplinarną wiedzę i umiejętności. Studia z Teorii Wychowania, 4, 173–186.
Lazari-Pawłowska I. (1992). Etyka. Pisma wybrane. Wrocław–Warszawa–Krakow: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Lewowicki T. (1994). Przemiany oświaty. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Majewicz P. (2008). Pedagog specjalny – osobowość i możliwości jej formowania. W: P. Majewicz, A. Mikrut (red.), Kompetencje pedagoga w kontekście teorii i praktyki edukacji specjalnej. Gliwice–Krakow: Oficyna Wydawnicza IMPULS.
Olszewski S. (2017). Obraz profesji pedagoga specjalnego (na podstawie definicji formułowanych przez pedagogow specjalnych). Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 27, 85–103.
Ossowski R. (1998). Nauczyciel-wychowawca w edukacji specjalnej. W: M. Chodkowska (red.), Pedagogika specjalna wobec potrzeb teraźniejszości i wyzwań przyszłości. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Pikus S. (1995). Etyka nauczycielska jako problem. W: K. Kaszyński, L. Żuk-Łapińska (red.), Etyka zawodu nauczyciela. Nauczanie etyki. Zielona Gora: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbińskiego.
Pilch T. (1995). Rozważania wokoł etyki zawodu nauczyciela-wychowawcy. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 3, 3–7.
Poznaniak W. (1995). Psychologiczno-etyczne aspekty nauczania i wychowania. W: K. Kaszyński, L. Żuk-Łapińska (red.), Etyka zawodu nauczyciela. Nauczanie etyki. Zielona Gora: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbińskiego.
Sadowska S. (2016). Kim powinien być pedagog specjalny: granice wzorca w kontekście potrzeb zmiany społecznej i horyzont ,,odpowiedzi” rozbieżnych. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 23, 32–47.
Sekułowicz M. (2005). Nauczyciele szkolnictwa specjalnego wobec zagrożenia wypaleniem zawodowym. Analiza przypadkow. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
Siemianowski A. (1995). Szkice z etyki wartości. Gniezno: Prymasowskie Wydawnictwo GAUDENTINUM.
Skłodowska A. (2008). Wspołczesny pedagog specjalny – jego rozwoj i potrzeby zawodowe. W: Z. Palak, A. Bujanowska (red.), Kompetencje pedagoga specjalnego. Aktualne wyzwania teorii i praktyki. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Śliwerski B. (1997). Co z etyką nauczycieli?. Nowa Szkoła, 5, 3–8.
Tomasik E. (1985). Osobowość nauczyciela w aspekcie pedeutologii i deontologii. W: E. Żabczyńska (red.), Maria Grzegorzewska. Pedagog w służbie dzieci niepełnosprawnych. Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Tomasik E. (1997). Problematyka teleologiczna i deontologiczna w pedagogice specjalnej. W: tejże (red.), Wybrane zagadnienia z pedagogiki specjalnej. Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Zając D. (1997). Wybrane deontologiczne problemy zawodu pedagoga specjalnego. W: W.M. Wołoszyn (red.), Aksjodeontologiczne aspekty relacji osobowych w procesach edukacyjnych. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy.
Zając D. (2011). Etyka zawodowa nauczycieli. Wybrane zagadnienia. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Zając D. (2014). Dylematy wokoł kształtu etyki zawodowej wspołczesnych nauczycieli. W: Materiali mižnarodnoi naukowo-praktičnoi internet-konferencii: Teoretični ta metodični zasadi osobistisno-profesijnogo rozvitku majbutn’ogo včitela, International Scientific and Practical Internet Conference: Theoretical and methodological fundations of personal and professional development of future teachers. Vinnica.
Zając D. (2018). Etyczność pracy zawodowej nauczycieli. Studium teoretyczne. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Zaorska M. (2012). Rola i miejsce pedagoga specjalnego w kreowaniu działalności edukacyjno-terapeutycznej. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika XXVIII. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Zeszyt 405, 13–23.
Zdyb M. (1993). Istota decyzji. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie--Skłodowskiej.
Żuraw H. (1993). Problemy etyczne w pedagogice specjalnej. W: A. Hulek (red.), Edukacja osob niepełnosprawnych. Warszawa: Upowszechnianie Nauki-Oświata ,,UN-O”.