Wczesna diagnoza umiejętności dzieci w zakresie czytania i pisania szansą na udaną edukację szkolną
Rok: 2020
Numer: 2
Strony: 216-231
DOI: 10.34767/PP.2020.02.14
Abstrakt
Czytanie i pisanie to podstawowe umiejętności, które gwarantują dziecku uczenie się. Dlatego ważne jest, aby te umiejętności dziecko opanowało w najwyższym stopniu. Niestety nie wszystkie dzieci potrafią sprostać wymaganiom w zakresie nauki czytania i pisania. Pojawiają się problemy o różnym nasileniu i zasięgu, uwarunkowane różnymi zaburzeniami i czynnikami. Dzieci, które w przyszłości mogą mieć problemy z nauką czytania i pisania, można dostrzec już w przedszkolu. Dlatego celem przeprowadzonych badań było zdiagnozowanie wśród dzieci uczęszczających do przedszkoli w wieku 5-6 lat ryzyka dysleksji. Badaniem objęto 150 dzieci z 6 przedszkoli na terenie powiatu bialskiego w woj. lubelskim. Wyniki badań pokazały, że w badanej grupie występują dzieci ryzyka dysleksji. Najczęściej przejawy tego zaburzenia występowały w sferze motoryki małej, uwagi, orientacji i funkcji słuchowych. Dane z przeprowadzonych wywiadów z nauczycielkami pracującymi z dziećmi pokazały potrzebę podjęcia jak najszybciej indywidualnych działań terapeutycznych, które pomogą w zmniejszeniu opóźnień rozwojowych i ułatwią dzieciom uczenie się w szkole podstawowej.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Bogdanowicz M. (2005). Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie. Skala Ryzyka Dysleksji wraz z normami dla klas 0 i I. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Bogdanowicz M. (2009). Fakty, mity i kontrowersje wokół diagnozy dysleksji. W: G. Krasowicz-Kupis (red.), Diagnoza dysleksji. Najważniejsze problemy (s. 25–30). Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia
Bogdanowicz M. (2002). Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
Brejnak W. (2006). Czy twój przedszkolak dojrzał do nauki? (s. 43–44). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Brzezińska A. (2004). Ocena ryzyka dysleksji u dzieci w wieku przedszkolnym przez rodziców i jej uwarunkowania. Edukacja, 4, 39–54.
Cackowska M. (1994). Nauka czytania i pisania w klasach przedszkolnych. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Dandache S., Wouters J., Ghesquiere P. (2014). Development of Reading and Phonological Skills of Children at Family Risk for Dyslexia: A Longitudinal Analysis from Kindergarten to Sixth Grade. DYSLEXIA, 20, 305–329.
Dziamska D. (2010). Edukacja przez ruch. Kropki, kreski, owale, wiązki. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Gooch D., Hulme Ch., Nash H., Snowling M.J. (2014). Comorbidities in preschool children at family risk of dyslexia. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 55(3), 237–246.
Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E. (2011). Nauczycielska diagnoza gotowości do podjęcia nauki w szkole (s. 22). Krakow: Wydawnictwo Bliżej Przedszkola.
Gorniewicz E. (1998). Pedagogiczna diagnoza specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Jaklewicz H. (2014). Specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych. W: I. Namysłowska (red.), Psychiatria dzieci i młodzieży (s. 186–190). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Kaja B. (2009). Zarys terapii dziecka. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Klim-Klimaszewska A. (2015). Praca z dzieckiem ryzyka dysleksji i dysgrafii na zajęciach terapeutycznych w przedszkolu. Warszawa: Wydawnictwo Erica.
Kordas K. (2004). Wykorzystanie Skali Ryzyka Dysleksji do diagnozy dzieci sześcioletnich w wybranych przedszkolach łomżyńskich. Łomża: BIP Urzędu Miejskiego.
Krasowicz-Kupis G. (2006). Rozwój i ocena umiejętności czytania dzieci sześcioletnich. W: M. Pawlina (red.), Badanie gotowości szkolnej sześciolatków. Warszawa: Wydawnictwo Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno--Pedagogicznej.
Michalczyk P. (1986). O gotowości dziecka do czytania i pisania. Wychowanie w Przedszkolu, 7–8 , 434–435.
Nazaruk S., Tokarewicz E., Klim-Klimaszewska A. (2019). Poziom rozwoju grafomotorycznego u dzieci 5-letnich w aspekcie gotowości do podjęcia nauki pisania. Roczniki Pedagogiczne, 11, 2, 133–147.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 marca 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz.U. 2019 poz. 465).
Snowling M.J., Hulme Ch. (2012). Interventions for children’s language and literacy difficulties. International Journal of Language & Communication Disorders. DOI: 10.1111/j.1460-6984.2011.00081.x.
Święcicka M. (2005). Specyficzne trudności w uczeniu. W: T. Wolańczyk, J. Komender (red.), Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci (s. 205–210). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Van Bergen E., de Jong P.E., Plakas A., Maassen B., Van der Leij A. (2012). Child and parental literacy levels within families with a history of dyslexia. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 53(1), 28–36.
Załącznik nr 1 do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. 2017 poz. 356).