Stres a picie alkoholu wśród studentek i studentów w Polsce
Rok: 2020
Numer: 2
Strony: 282-301
DOI: 10.34767/PP.2020.02.19
Abstrakt
Niniejszy artykuł zawiera przegląd najważniejszych współcześnie koncepcji stresu. W artykule wskazana została fizjologia stresu oraz założenia teoretyczne ukazujące różnice pomiędzy stresem a traumą. Analizując proces powstania reakcji organizmu na sytuację stresową, uwzględniono również korzyści wynikające z reakcji organizmu na sytuacje zagrażające, opisując eustres, oraz na negatywne konsekwencje stresu w życiu człowieka: dystres. Artykuł ma charakter badawczy. Analizy wyników badań związane były z analizą hipotezy badawczej zakładającej, że osoby, które wykazują wysokie wyniki w teście badającym poziom stresu, będą wykazywały większą tendencję do zachowań związanych z nadużywaniem alkoholu. Przedstawione w niniejszym artykule wyniki badań dotyczą analizy danych uzyskanych w badaniu ogólnopolskim w roku 2019 na reprezentatywnej grupie 4500 studentek i studentów studiów dziennych i zaocznych. Dobór próby badawczej był zgodny z doborem losowym. Badanie realizowane było w zespole badawczym (prof. zw. dr hab. A. Cybal-Michalska, prof. UAM dr hab. S. Jaskulska, prof. UAM dr hab. N. Walter, dr M. Marciniak, dr E. Karmolińska-Jagodzik) pod kierunkiem prof. UAM dr. hab. Jacka Pyżalskiego w ramach grantu realizowanego dla Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Zagadnienia związane ze stresem wśród studentek i studentów należały do zakresu analiz autorki niniejszego opracowania.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Adam T.C., Epel E.S. (2007). Stress, eating and the reward system. Physiology & Behavior, 91, 4.
American Psychiatric Association (1994). Diagnostic and statistical manual of mental disorder. Washington, DC: Autor.
Bauman Z. (1995). Wolność. Krakow–Warszawa: Wydawnictwo Znak, Fundacja im. Stefana Batorego.
Bauman Z. (2000a). Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika… Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bauman Z. (2000b). Ponowoczesność jako źrodło cierpień. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Berceli D. (2011). Zaufaj ciału. Przeł. A. Świtalska, B. Pecychna. Koszalin: Ośrodek Bioenergetycznej Pracy z Ciałem, Pomocy i Edukacji Psychologicznej.
Gulcz M., Polak M. (2002). Zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu wybranych zaburzeń lękowych: zespołu leku napadowego i PTSD. Nowiny Psychologiczne, 2.
Grinker R.R., Spiegel J.P. (1945). Men under stress. Philadelphia: Blakiston.
Grzewacz R. (2012). Problematyka stresu w środowisku studenckim na podstawie badań. Medycyna Rodzinna, 2.
Heszen I. (2013). Psychologia stresu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jansnen F., Nutt A.E. (2016). Mózg nastolatka. Przeł. K. Sosnowska. Wydawnictw Foksal.
Jennison K.M. (1992). The impact of stressful life events and social support on drinking among older adults: A general population survey. International Journal of Aging and Human Development 35(2), 99–123.
Kosslyn S.M., Rosenberg R.S. (2006). Mozg, człowiek, świat. Przeł. M. Majczyna i in. Krakow: Wydawnictwo Znak.
Kozłowski P., Kożuch K., Kozłowska M., Cuch B., Kozłowska K. (2016). Ocena częstości występowania stresu, objawów mu towarzyszących, przyczyn oraz sposobów radzenia sobie w sytuacjach stresowych wśród osób uczących się. Journal of Education, Health and Sport, 6, 5.
Kurza K. (1999). Alkohol a stres. Alkohol i nauka, 2. Alcohol Alert, 32.
Lowen A. (2012). Język ciała. Przeł. J. Olchowik i in. Koszalin: Ośrodek Bioenergetycznej Pracy z Ciałem, Pomocy i Edukacji Psychologicznej.
Lowen A. (2010). Lęk przed życiem. Przeł. A. Świtalska. Koszalin: Ośrodek Bioenergetycznej Pracy z Ciałem, Pomocy i Edukacji Psychologicznej.
Martin P. (2000). Umysł, który szkodzi. Mozg, zachowanie, odporność i choroba. Przeł. P. Turski. Warszawa: Wydawnictwo Rebis.
Mechanic D. (1962). Students under Stress: A Study in the Social Psychology of Adaptation. New York: The Free Press (reprinted 1978, Univ. Wisconsin Press).
Musiała N., Hołyńska-Iwan I., Olszewska-Słonina D. (2018). Kortyzol – nadzór nad ustrojem w fizjologii i stresie. Journal of Laboratory Diagnostics, 54(1), 29–3.
Janis I.L. (1958). Psychological stress: Psychoanalytic and behavioral studiem of surgical patients. New York: Wiley.
Pohorecky L.A. (1991). Stress and alcohol interaction: An update of human research. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 15(3), 438–459.
Reykowski J. (1966). Funkcjonowanie w warunkach stresu psychologicznego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Sadava S.W., Pak A.W. (1993). Stress-related problem drinking and alcohol problems: A longitudinal study and extension of Marlatt’s model. Canadian Journal of Behavioral Science 25(3), 446–464.
Selye H. (1969). Stres życia. Przeł. J. Guzek i in. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Strelau J. (1996). Temperament a stres: Temperament jako czynnik moderujący stresory, stan i skutki stresu oraz radzenie sobie ze stresem. W: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu. Problemy teoretyczne i metodologiczne (s. 88–130). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Sęk H. (2002). Potoczna wiedza o stresie a naukowe koncepcje stresu i radzenia sobie. W: I. Heszen-Niejodek (red.), Teoretyczne i kliniczne aspekty radzenia sobie ze stresem psychologicznym (s. 15–36). Poznań: Stowarzyszenie Psychologia i Architektura.
Tomaszewski T. (1963). Wstęp do psychologii. Warszawa: Państwowe Wydawnictw Naukowe.
Ogińska-Bulik N. (2009). Czy doświadczanie stresu może służyć zdrowiu?. Polskie Forum Psychologiczne, 14, 1, 33–45.
Ottander U., Poromaa I.S., Bjurulf E., Skytt A., Backstrom T., Olofsson J.I. (2005). Allopregnanolone and pregnanolone are produced by the human corpus luteum. Molecular and Cellular Endocrinology, 239, 37–44.
GFK (2015). Najczęstsze przyczyny wywołujące stres. Zaczerpnięte 2 października 2019. Strona internetowa https://www.gfk.com/pl/aktualnosci/press-release/najczestsze-przyczyny-wywolujace-stres/