W drodze do wsparcia szkół w optymalizacji działań w zakresie przeciwdziałania przemocy rówieśniczej

Abstrakt

Treścią publikacji jest poszukiwanie odpowiedzi na pytania o obszary wymagające wsparcia w zakresie przeciwdziałania przemocy rówieśniczej w szkołach. Za podstawę posłużyły wyniki badań sondażowych przeprowadzonych z udziałem uczniów sześciu olsztyńskich gimnazjów, ich opiekunów, wychowawców i pedagogów oraz wskazania współczesnej teorii profilaktyki społecznej. Badania miały wymiar identyfikacyjny, zmierzający do rozpoznania poziomu wiktymizacji w zakresie rożnych form przemocy rówieśniczej, ale i genetyczny, skoncentrowany na uchwyceniu i analizie uwarunkowań jej występowania, a także charakteru działań profilaktycznych, realizowanych w badanych szkołach. Badanie stanowiło część szerszego projektu zainicjowanego przez Miejski Zespół Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Olsztynie, którego celem było udzielenie wsparcia w określeniu problemów związanych z występowaniem przemocy rówieśniczej i poszukiwaniu sposobów efektywnego przeciwdziałania im.

Słowa kluczowe

Bibliografia

1. a., (2003). Zachowania problemowe młodzieży. Dyskusja – część I. W: M. Prajsner (red.), Młodzież z grup ryzyka. Perspektywy profilaktyki. Warszawa: PARPA.

Bauman Z. (1996). Socjologia. Poznań: Zysk i S-ka.

Bauman Z. (2004). Tożsamość. Rozmowy z Benedetto Vecchim. Gdańsk: GWP.

Bauman Z. (2011). 44 listy ze świata płynnej nowoczesności. Kraków: Wydaw. Literackie.

Bobrowski K., Pisarska A., Ostaszewski K. i Okulicz-Kozaryn K. (2012). Znaczenie kultury i klimatu szkoły dla wyników nauczania oraz spostrzeganego przez nauczycieli nasilenia zachowań problemowych wśród uczniów. Edukacja, 4(120), 39-51.

Catalano R., Haggerty K., Oesterle A., Fleming C. i Hawkins D. (2004). The importance of bonding to school for healthy development: findings from the social development research group. Journal of School Health, 74(7), 252-261.

Child and Adolescent Mental Health Policies and Plans. (2000). Zaczerpnięte 10 maja 2015. Strona internetowa http://www.who.int/mental_health/policy/services/9_child%20ado_WEB_07.pdf

Fergus M.A., Zimmerman M.A. (2005). Adolescent resilience: A framework for understanding healthy development in the face of risk. Annual Review of Public Health, 26, s. 399-419.

Frankowiak J. (2016). Świadomość specyfiki oraz skali występowania różnych przejawów agresji rówieśniczej, jako podstawa projektowania działań o charakterze zaradczym. W: J. Frankowiak, L. Willan-Horla, E. Borys (red.), Środowiskowe konteksty przemocy – ku zrozumieniu i w poszukiwaniu rozwiązań. Olsztyn: Centrum Badań Społecznych UWM.

Frączek A. (1996). Agresja i przemoc wśród dzieci i młodzieży jako zjawisko społeczne. W: A. Frączek, I. Pufal-Struzik (red.), Agresja wśród dzieci i młodzieży. Perspektywa psychoedukacyjna. Kielce: Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP.

Gaś Z.B. (2003). Szkolny program profilaktyki: istota, konstruowanie, ewaluacja. Warszawa: Wydawnictwo MENiS.

Gaś Z.B. (2006). Profilaktyka w szkole, Warszawa: WSiP.

Gołębniak B. (2011). Szkoła wspomagająca rozwój. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 2. Warszawa: PWN.

Jessor R. (1998) New perspectives on adolescent risk behavior. W: R. Jessor (red.), New Perspectives on Adolescent Risk Behavior. Cambridge: Cambridge University Press.

Junik W. (2011). Wstęp. W: W. Junik (red.), Resilience. Teoria – badania – praktyka. Warszawa: Parpamedia.

Kawula S. (2003). Diagnostyka pedagogiczna środowiska. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Kompetencje cyfrowe młodzieży w Polsce (14-18) (2003). 17 kwietnia 2017. Strona internetowa http://katalog.edukacjamedialna.edu.pl/bazawiedzy/raport_kompetencjecyfrowe/

Kulik T. B., Latalski M. (2002). Zdrowie publiczne. Podręcznik dla studentów i absolwentów wydziałów pielęgniarstwa i nauk o zdrowiu akademii medycznych. Lublin: Czelej.

Marynowicz-Hetka E. (2006). Pedagogika społeczna, t. 1. Warszawa: PWN.

Mazur J., Kołoło H. (2006). Związek między przemocą rówieśniczą w szkole a samopoczuciem psychicznym uczniów gimnazjum. Dziecko Krzywdzone, 14, s. 80-92.

Mellibruda J. (1993). Psychologiczny paradoks profilaktyki. Remedium, 2.

Mishna F. i in. (2005). Teachers’ understanding of bullying. Canadian Journal of Education, 28(4), 718-738.

Konarzewski K. (1991). Sztuka nauczania: Szkoła. Warszawa: PWN.

Kulesza, M. (2007). Klimat szkoły a zachowania przemocowe uczniów w świetle wybranych badań empirycznych, Seminare, t. 24: 261-277.

Olweus D. (1993). Bullying at school: What we know and what we can do? Oxford: Wiley-Blackwell.

Olweus D. (2003). A profile of bullying at school. Educational Leadership, 6, s. 12-17.

Olweus D. (2007). Mobbing, Fala przemocy w szkole. Jak ją powstrzymać? Warszawa: Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza.

Bauman Z. (1996). Socjologia. Poznań: Zysk i S-ka.

Ostaszewski K. (2005). Podstawy teoretyczne profilaktyki zachowań problemowych młodzieży. W: M. Deptuła (red.), Diagnostyka, profilaktyka, socjoterapia w teorii i praktyce pedagogicznej. Bydgoszcz: Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Ostaszewski K. (2012). Pojęcie klimatu szkoły w badaniach zachowań ryzykownych młodzieży. Edukacja, 120(4), 22-38.

Ostrowska K., Surzykiewicz J. (2005). Zachowania agresywne w szkole. Badania porównawcze 1997 i 2003. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.

Przemoc w szkole. Raport z badań (2011). Zaczerpnięte 11 marca 2017. Strona internetowa http://www.szkolabezprzemocy.pl/

Pytka L. (2005). Pedagogika resocjalizacyjna. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Pyżalski J. (2012). Agresja elektroniczna i cyberbulling, jako nowe zachowania ryzykowne młodzieży. Kraków: Impuls.

School violence in an international context: a call for global collaboration in research and prevention. (2008) Zaczerpnięte 10 marca 2017. Strona internetowa http://www.ijvs.org/files/Revue-07/04.-Benbenishty-Ijvs-7.pdf;

Smith P. K., Madsen K. and Moody J. (1999). What causes the age decline in reports of being bullied at school? Towards a developmental analysis of risks of being bullied, Educational Research, 41, s. 267-285.

Shapka J. D., Domene J. F., Keating D. P. (2012). Trajectories of educational aspirations through high school and beyond: A gendered phenomenon? Canadian Journal of Education, 35, s. 239-258.

Surzykiewicz J. (2000), Agresja i przemoc w szkole. Uwarunkowania socjoekologiczne. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.

Szymańska J. (2000). Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.

Szymańska J., Zamecka J. (2002). Przegląd koncepcji i poglądów na temat profilaktyki. W: G. Świątkiewicz (red.), Profilaktyka w środowisku lokalnym. Warszawa: Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.

Śliwa S. (2007). Profilaktyka rówieśnicza – dla siebie czy dla innych? W: M. Hanulewicz, D. Widelak (red.), Profilaktyka społeczna w środowisku otwartym. Opole: Wydawnictwo Instytut Śląski.

Vassallo S., Sanson A., Olsson C.A. (2014). 30 years on: Some key insights from the Australian Temperament Project. Family Matters, 94, s. 34-39.

Wojciechowski T. (2010). Szkolny program profilaktyki. Coś tu nie gra... W: A. Rudnicka (red.), Nowoczesna profilaktyka szkolna. Materiały konferencji „Straszyć czy nie? Skuteczna profilaktyka w szkole”. Kraków: Ośrodek Twórczej Edukacji „Kangur” s.c.