Czasopismo wydawane pod patronatem Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN
Numer 1 / 2022

Wychowanie według Aleksieja S. Chomiakowa (1804-1860)

Autor: Artur Aleksiejuk ORCIDiD
Rok: 2022
Numer: 1
Strony: 9-29
DOI: 10.34767/PP.2022.01.01

Abstrakt

Aleksiej Chomiakow (1804–1860) to jeden z najwybitniejszych rosyjskich myślicieli połowy XIX wieku, czołowy przedstawiciel słowianofilstwa – nurtu ideowego w rosyjskiej myśli politycznej, społecznej i filozoficznej, powstałego w Rosji w pierwszej połowie XIX wieku. Myśl tego wszechstronnie wykształconego, obdarzonego wyjątkową  przenikliwością umysłu i erudycją filozofa, teologa, poety, publicysty i działacza społecznego, pod koniec lat 50. XIX wieku, podobnie jak u wielu innych przedstawicieli rosyjskiej inteligencji, skierowała się ku problematyce pedagogicznej. Swoje rozważania na ten temat zawarł w tekście pt. O wychowaniu społecznym w Rosji, który powstał w roku 1858. Chomiakow przedstawił w nim swoje poglądy na temat wychowania, nauczania i priorytetów ówczesnej polityki oświatowej w Rosji. Prezentowany artykuł jest jednym z ważniejszych tekstów źródłowych z zakresu historii rosyjskiej pedagogiki połowy XIX wieku. Jest to jego pierwsze tłumaczenie na język polski.

Słowa kluczowe

Aleksiej Chomiakow edukacja historia myśli pedagogicznej pedagogika

Bibliografia

Aleksiejuk A. (2020). Edukacja i formacja duchowa w ujęciu Aleksieja S. Chomiakowa (1804–1860). W: A. Fidelus i J. Michalski (red.), Człowiek – duchowość – wychowanie. Impulsy myśli o. Anselma Grüna (s. 180–197).Warszawa: Wydawnictwo „Difin”.

Berdâev N.A. (1912). Aleksej Stepanovič Homâkov. Moskva: Izdatel’stvo „Put”.

Chomiakow A. (2010). Kościół jest jeden. Próba katechizmowego przedstawienia nauki o Kościele. Elpis, 12, 305–330.

Egorov B.F. (1988). A.S. Homâkov – literaturnyj kritik i publicist (s. 9–40). W: A.S. Homâkov, O starom i novom: stati i očerki. Moskva: Sovremennik.

Florenskij P.A. (1916). Okolo Homâkova (kritičeskie zametki). Sergiev Posad: Ti[1]pografiâ Sw.-Tr. Sergievoj Lavry.

Grabbe Û.P. (1929). Aleksej Stepanovič Homâkov. Varšava: Sinodal’naâ Tipografiâ.

Homâkov A.S. (1900a). Ob obšestvennom vospitanii w Rossii (s. 351–374). W: Polnoe sobranie sočinenij Alekseâ Stepanoviča Homâkova. T. 1. Moskva: Universytetckaâ tipografiâ.

Homâkov A.S. (1900b). O starom i novom (s. 11–29). W: Polnoe sobranie sočinenij Alekseâ Stepanoviča Homâkova. T. 3. Moskva: Universitetskaâ Tipografiâ.

Homâkov A.S. (1934). Rossii (s. 118–119). W: tegoż, Stihotvoreniâ. Praga: Nákladem Slovanského Ústavu v Komisi Nakladetelství „Orbis”.

Horužij S.S. (2002). Aleksej Homâkov: Učenie o sobornosti i Cerkvi. Bogoslovskie Trudy, 37, 153–179.

Horužij S.S. (2005). Aleksej Homâkov i ego Delo (s. 61–204). W: tegoż, Opyty iż russkoj duchovnoj tradicii. Moskva: Izdatel’skij Dom „Parad”.

Kozłowski R. (1988). Rosyjska eklezjologia prawosławna w XIX–XX wieku. Studium historyczno-dogmatyczne. Warszawa: ChAT.

Lovâgin A.M. (1901). Homâkov, Aleksej Stepanovič (s. 397–411). W: tegoż (red.), Russkij biografičeskij slovar’. T. 21. S.-Peterburg: Tipografiâ V. Bezobrazova.

Łosski M. (2000). Historia filozofii rosyjskiej. Kęty: Wydawnictwo „Antyk”.

Miller A.I. (2007). Triada grafa Uvarova. Zaczerpnięte 8 września 2020. Strona internetowa https://polit.ru/article/2007/04/11/uvarov/

Paprocki H. (2010). Eklezjologia Aleksego Chomiakowa. Elpis, 12(21–22), 291–303.

Suhov A.D. (1993). Homâkov, filosof slavânofilstva. Moskva: Institut Filosofii RAN.

Uvarov S.S. (1997). Pis’mo Nikolaȗ I. Novoe literaturnoe obozrenie, 26, 96–100.

Vedernikov A.V. (1954). Ideâ Cerkvi v sočineniâh A.S. Homâkova (k 150-letiû so dnâ roždeniâ. Žurnal Moskovskoj Patriarhii, 7, 47–59.

Vladymirov L.E. (1904). Aleksej Stepanovič Homâkov i ego etiko-social’nye učenie: k stoletnemu ûbileû roždženiâ Homâkova: 1 maâ 1804–1 maâ 1904. Moskva: T-vo skoropeč. A.A. Levenson.

Walicki A. (1973). Rosyjska filozofia i myśl społeczna od oświecenia do marksizmu. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Walicki A. (2002). W kręgu konserwatywnej utopii. Struktura i przemiany rosyjskiego słowianofilstwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Zen’kovskij V.V. (1989). Istoriâ russkoj filosofii. T. 1. Paris: YMCA Press.