Czy ukończenie programu jest wskaźnikiem skuteczności? Wyzwania w ewaluacji programów resocjalizacyjnych dzieci i młodzieży
Rok: 2022
Numer: 2
Strony: 37-49
DOI: 10.34767/PP.2022.02.03
Abstrakt
Celem artykułu było wskazanie potrzeby badania skuteczności metod i programów resocjalizacyjnych. W krajach anglosaskich kryterium skuteczności decyduje o wyborze określonego programu, przy czym skuteczność definiowana jest przez pryzmat redukcji zaburzeń zachowania oraz redukcji czynników ryzyka recydywy. Niestety w Polsce obserwuje się deficyt w zakresie prowadzenia tego typu badań. W tekście opisano metodologiczne przesłanki prowadzenia badań ewaluacji wyniku oraz wskazano metody służące syntezie wyników pochodzących z niezależnych badań. Całość rozważań ulokowano w kontekście evidence-based practice, który opiera się na dostarczeniu dowodów empirycznych mogących usprawnić praktykę społeczną.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Achenbach T. (1991). Manual for the Youth Self-Report and 1991 Profile. Burlington: University of Vermont, Department of Psychiatry.
Azeredo A., Moreira D., Figueiredo P. i Barbosa F. (2019). Delinquent Behavior: Systematic Review of Genetic and Environmental Risk Factors. Clinical Child and Family Psychology Review, 22(4), 502–526.
Bandura A. (2019). Teoria społecznego uczenia się. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Barczykowska A. i Dzierzyńska-Breś S. (2013). Profilaktyka oparta na wynikach badań naukowych (evidence-based practice). Resocjalizacja Polska, 4, 131–152.
Barnett-Page E. i Thomas J. (2009). Methods for the synthesis of qualitative research: A critical review. BMC Medical Research Methodology, 9(1).
Boccio C.M. i Beaver K.M. (2019). The Influence of Family Structure on Delinquent Behavior. Youth Violence and Juvenile Justice, 17(1), 88–106.
Brzeziński J. (2000). Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Brzeziński J. (2019). Metodologia badań psychologicznych. Wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Chalmers T.C., Smith H., Blackburn B. i in. (1981). A method for assessing the quality of a randomized control trial. Controlled Clinical Trials, 2(1), 31–49.
Charles N.E. (2020). Conduct Disorder. W: V. Zeigler-Hill i T.K. Shackelford (red.), Encyclopedia of Personality and Individual Differences (s. 823–825). Cham: Springer International Publishing.
Cooper H. (2009). Research synthesis and meta-analysis: a step by step approach (wyd. 5). Los Angeles – London – New Delhi – Singapore – Washington DC: Sage.
Costello B.J. i Laub J.H. (2020). Social Control Theory: The Legacy of Travis Hirschi’s Causes of Delinquency. Annual Review of Criminology, 3, 21–41.
Gaberle A. (1993). Patologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Gacono C.B. i Hughes T.L. (2004). Differentiating emotional disturbance from social maladjustment: Assessing psychopathy in aggressive youth. Psychology in the Schools, 41(8), 849–860.
Guerra N.G., Kim T.E. i Boxer P. (2008). What Works: Best Practices with Juvenile Offenders. W: R.D. Hoge, N.G. Guerra i P. Boxer (red.), Treating the juvenile offender (s. 79–102). New York: The Guilford Press.
Krejtz K. i Krejtz I. (2013). Wieloczynnikowa analiza wariancji w planie międzygrupowym. W: S. Bedyńska i M. Cypryańska (red.), Statystyczny drogowskaz 2. Praktyczne wprowadzenie do analizy wariancji (s. 63–95). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie SEDNO.
Latkowska J. (2014). Ewaluacja krok po kroku. Podręcznik ewaluacji wewnętrznej programów profilaktycznych. Kraków: Fundacja Praesterno.
Littell J.H. i White H. (2018). The Campbell Collaboration: Providing Better Evidence for a Better World. Research on Social Work Practice, 28(1), 6–12.
Mackenzie D.L. (2006). What works in corrections: Reducing the criminal activities of offenders and delinquents. Cambridge: Cambridge University Press.
Macmillan T., Pennington M., Summers J.A. i in. (2018). SecurAcath for Securing Peripherally Inserted Central Catheters: A NICE Medical Technology Guidance. Applied Health Economics and Health Policy, 16(6), 779–791.
Marchica L. i Derevensky J.L. (2016). Examining personalized feedback interventions for gambling disorders: A systematic review. Journal of Behavioral Addictions, 5(1), 1–10.
Martinson R. (1974). What works ? – questions and answers about prison reform. The Public Interest, 35, 22–54.
Matera J. i Czapska J. (2014). Zarys metody przeglądu systematycznego w naukach społecznych. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Michalos A.C. (red.) (2014). Encyclopedia of Quality of Life and Well-Being Research. Dordrecht: Springer Netherlands.
Niewiadomski J. (2013). Wprowadzenie do analizy wariancji z powtarzanym pomiarem. W: S. Bedyńska i M. Cypryańska (red.), Statystyczny drogowskaz 2. Praktyczne wprowadzenie do analizy wariancji (s. 63–95). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie SEDNO.
Olejniczak K. (2008). Mechanizmy wykorzystania ewaluacji. Studium ewaluacji średniookresowych INTERREG II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Ossowska M. (2020). Normy moralne. Próba systematyzacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Petticrew M. i Roberts H. (2008). Systematic Reviews in the Social Sciences: A Practical Guide. Oxford: Blackwell Publishing Ltd.
Pilch T. i Bauman T. (2001). Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Pratt T.C., Cullen F.T., Sellers C.S. i in. (2010). The empirical status of social learning theory: A meta-analysis. Justice Quarterly, 27(6), 765–802.
Pytka L. (2005). Pedagogika resocjalizacyjna. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Siemaszko A. (1993). Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Steglitz J., Warnick J.L., Hoffman S.A. i in. (2015). Evidence-Based Practice. W: J.D. Wright (red.), International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences: Second Edition. Amsterdam: Elsevier.
Sullivan A.L. i Sadeh S.S. (2014). Differentiating Social Maladjustment From Emotional Disturbance: An Analysis of Case Law. School Psychology Review, 43(4), 450–471.
Sztuka M. (2013). Anachronizm i aktualność. Idea resocjalizacji w sporze o nowo[1]czesność. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Urban B. (2000). Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Urban B. (2005). Zachowania dewiacyjne młodzieży w interakcjach rówieśniczych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Weisburd D., Farrington D.P. i Gill C. (2016). Introduction: What Works in Crime Prevention? W: D. Weisburd, D.P. Farrington i C. Gill (red.), What Works in Crime Prevention and Rehabilitation (s. 1–13). New York: Springer.
Wolańczyk T. (2002). Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci i młodzieży szkolnej w Polsce. Warszawa: Akademia Medyczna.