Jana Patočki filozoficzna kategoria „troski o duszę” i jej pedagogiczna konkretyzacja (w postaci) sokratejskiego wzorca pedeutologicznego
Rok: 2023
Numer: 1
Strony: 29-41
DOI: 10.34767/PP.2023.01.02
Abstrakt
Związana z tradycją antycznej filozofii greckiej „troska o duszę” jest jednym z kluczowych pojęć myśli czeskiego filozofa. Rozpatrywana jest ona zarówno w kategoriach filozoficznych, jak i historiozoficznych. Kategoria ta odsyła do problemu kondycji intelektualnej i moralnej człowieka, stojąc u podstaw konstytuowania się jego autentycznego bycia w świecie. Wskazana problematyka znajduje również odzwierciedlenie w filozofii wychowania Jana Patočki. Edukacja jest bowiem rozumiana przez niego jako egzystencjalny ruch „troski o duszę”. Wzorcem nauczyciela jest zaś sokratejski wzorzec samopoznania oraz „wiedzy o niewiedzy”.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Archiv Jana Patočky. Bibliographie Jana Patočky. Zaczerpnięte 5 maja 2023. Strona internetowa http://www.ajp.cuni.cz
Bęben D. (2016). Człowiek w horyzoncie dziejów i autentyczności bycia. Studia z filozofii Jana Patočki. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Bęben D. (2019). Sokrates jako wychowawca. Sokratejskie rozmyślania Jana Patočki. Forum Pedagogiczne, 9(2/2), 93–102.
Drwięga M. (2014). Człowiek w filozofii Jana Patočki i Józefa Tischnera. Folia Philosophica, 32, 233–264.
Drwięga M. (2016). Czy „troska o duszę” może być pojęciem użytecznym dla współczesnej filozofii? Kwartalnik Filozoficzny, 44(4), 33–49.
Flaga F. (2021). Współczesna bezradność wobec etyki. Jana Patočki lekcja troski o duszę. Kultura i Wartości, 32, 97–116.
Gara J. (2019). Jana Patočki doświadczenie „jedności pierwotnego świata” jako przesłanka myślenia i działania pedagogicznego – rekonstrukcje (część pierwsza). Forum Pedagogiczne, 9(1), 181–202.
Gara J. (2021). Istnienie i wychowanie. Egzystencjalne inspiracje myślenia i działania pedagogicznego. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Jaeger W. (2001). Paideia. Przeł. M. Plezia i H. Bednarek. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Oikoymenh. Zaczerpnięte 5 maja 2023. Strona internetowa https://www.oikoymenh.cz/znacka/patocka-jan/
Patočka J. (1986). Świat naturalny i fenomenologia. Przeł. J. Zychowicz. Kraków: PAT.
Patočka J. (1998). Eseje heretyckie z filozofii dziejów. Przeł. A. Czcibor-Piotrowski, E. Szczepańska i J. Zychowicz. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Patočka J. (2015). Negatywny platonizm. O genezie, problematyce i zaniku meta[1]fizyki oraz pytaniu, czy filozofa może istnieć bez niej. Przeł. M. Borys. Kwartalnik Filozoficzny, 43(4), 167–204.
Patočka J. (2019). „Świat naturalny” w medytacjach autora po trzydziestu trzech latach. Przeł. A. Bystrzycka. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Patočka J. (2022a). Comenius and the Open Soul. W: tegoż, The Selected Writings of Jan Patočka. Care for the Soul. Przeł. A. Zucker. London: Bloomsbury Academic.
Patočka J. (2022b). Sokrates. Wykłady z filozofii antycznej. Przeł. K. Urbaniec i J. Bajger. Warszawa: Teologia Polityczna.
Patočka J. (2022c). The Idea of Education and its Relevance Today. W: tegoż, The Selected Writings of Jan Patočka. Care for the Soul. Przeł. A. Zucker. London: Bloomsbury Academic.
Pelcová N. (2014). Człowiek i wychowanie w refleksji fenomenologicznej. Przeł. A. Bystrzycka. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Plunkett E. (2022). Introduction. W: J. Patočka, The Selected Writings of Jan Patočka. Care for the Soul. Przeł. A. Zucker. London: Bloomsbury Academic.
Stolárik S. (2009). Życie jako ruch egzystencjalny w filozofii Jana Patočki. Przeł. A. Grzeszczyk. Ząbki: Apostolicum.
Učník L. (2013). Patočka’s Socrates: The Care for the Soul and Human Existence. Investigaciones Fenomenológicas, 4/II, 87–100