Motywacyjne konteksty edukacji
Abstrakt
Motywacja jest konstruktem teoretycznym odnoszącym się do wewnętrznych stanów człowieka. Ludzie intuicyjnie próbują wyjaśniać nią sukcesy, porażki, podejmowanie, podtrzymywanie lub zaniechanie działań. Jako konstrukt teoretyczny jest ona dyspozycją człowieka. Zgodnie z podstawowym błędem atrybucji nauczyciele mogą przypisywać słabe postępy uczniów ich czynnikom wewnętrznym (np. ich brakowi motywacji, lenistwu). Poniższy artykuł prezentuje konteksty edukacji, które w sposób naturalny wzbudzają w człowieku chęć do działania/nauki. Zgodnie z poglądami Deana R. Spitzera (1996) nauka może stać się przyjemnością dzięki kontekstowi, w którym ma ona miejsce. Najważniejsze czynniki kontekstualne to: działanie, zabawa, różnorodność, wybór, interakcje społeczne, tolerancja błędu, system ocen, konstruktywne informacje zwrotne, wyzwania oraz uznanie.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Deci E.L., Nezlek J. i Sheinman L. (1981). Characteristics of the rewarder and intrinsic motivation for the rewardee. Journal of Personality and Social Psychology, 40(1), 1–10. DOI: 10.1037/0022–3514.40.1.1.
Deci E.L., Vallerand R.J., Pelletier L.G. i Ryan R.M. (1991). Motivation and Education: The Self-Determination Perspective. Educational Psychologist, 26 (3–4), 325–346. DOI: 10.1080/00461520.1991.9653137.
Gardner H. (2009). Inteligencje wielorakie. Nowe horyzonty w teorii i praktyce. Warszawa: MT Biznes.
Gerrig R.J. i Zimbardo P.G. (2011). Psychologia i życie. Wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Maslow A. (1990). Motywacja i osobowość. Przeł. P. Sawicka. Warszawa: „Pax”. Prawo oświatowe. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Dz.U. 2017 poz. 59 (t.j. Dz.U. 2023 poz. 900, 1672, 1718, 2005).
Przetacznik-Gierowska M. i Makiełło-Jarża G. (1992). Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Rubacha K. (2004). Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin. W: Z. Kwieciński i B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Spitzer D.R. (1996). La motivazione: un fattore trascurato nella progettazione didattica. TD, 11, 38–43