Czasopismo wydawane pod patronatem Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN
Numer 1 / 2024

Psychospołeczne wyzwania edukacji chłopców

Autor: Olga Modzelewska ORCIDiD
Rok: 2024
Numer: 1
Strony: 49-62
DOI: 10.34767/PP.2024.01.04

Abstrakt

Współczesna edukacja musi sprostać wielu wyzwaniom. Zaliczyć do nich można m.in. dbałość o zdrowie psychiczne młodzieży, pomoc i wsparcie młodych w procesach adaptacji do funkcjonowania w nieustannej zmianie czy poradzenia sobie z nadmiarem bodźców napływających z otoczenia. Pedagodzy powinni poszukiwać nowych sposobów współpracy z młodzieżą. Szczególnie istotna wydaje się konieczność uwzględnienia we wspomnianych procesach wsparcia chłopców w okresie ich dorastania. Ze względu na niezwykle powszechne stereotypy płciowe chłopcom często brakuje właściwych modeli postępowania, na których mogliby się wzorować w swojej drodze ku dorosłości. Fakt ten może prowadzić do reprodukcji toksycznych wzorców męskości, a tym samym ograniczenia możliwości doświadczania wszystkich obszarów życia. Stereotypowe oczekiwania dotyczące zachowania się mężczyzn promują nie tylko agresję i rywalizację, ale też tłumienie emocji, co staje się szczególnie istotne w kontekście braku wsparcia psychologicznego.

Słowa kluczowe

chłopcy męskość pedagogika socjalizacja stereotypy wsparcie pedagogiczne wychowanie

Bibliografia

Badinter É. (1993). XY. Tożsamość mężczyzny. Warszawa: W.A.B.

Balcer J. (2003). Mamy ponad 512 tys. nauczycieli, ponad 82 proc. z nich to kobiety. Zaczerpnięte 16 grudnia 2023. Strona internetowa https://samorzad.pap.pl/kategoria/edukacja/mamy-ponad-512-tys-nauczycieli-ponad-82-proc-z--nich-kobiety

Bem S.L. (2000). Męskość, kobiecość. O różnicach wynikających z płci. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Bourdieu P. (2004). Męska dominacja. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Buczkowski A. (1997). Dwa różne światy, czyli jak socjalizuje się dziewczynkę i chłopca. W: J. Brach-Czaina (red.), Od kobiet do mężczyzn i z powrotem. Rozważania o płci w kulturze. Białystok: Trans Humana.

Chmura-Rutkowska I. (2012). Przemoc rówieśnicza w gimnazjum a płeć. Kontekst społeczno-kulturowy. Forum Oświatowe, 24(46), 41–73.

Chmura-Rutkowska I. (2019). Być dziewczyną – być chłopakiem i przetrwać. Płeć i przemoc w szkole w narracjach młodzieży. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Chomczyńska-Rubacha M. i Pankowska D. (2016). Płeć i rodzaj w edukacji formalnej (s. 57–80). W: I. Chmura-Rutkowska, M. Duda, M. Mazurek i A. Sołtysiak-Łuczak (red.), Gender w podręcznikach Projekt badawczy. Raport TOM I. Warszawa: Fundacja Feminoteka.

Czaja-Chudyba I., Drwal B. i Włoch M. (2017). Mężczyzna jako nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej. Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna, 5, 2/2 (10/2), 19–33.

de Beauvoir S. (2003). Druga płeć. Warszawa: Wyd. Jacek Santorski.

Dojrzewanie polskich chłopców (2023). Zaczerpnięte 17 grudnia 2023. Strona internetowa https://moonka.pl/fundacja/raport/

Dudak A. (2016). Wybrane aspekty funkcjonowania mężczyzn w zawodach sfeminizowanych. Problemy Profesjologii, 2, 23–32.

Fuszara M. (2008). Dobrze jest być rodzynkiem, czyli mężczyźni w zawodach sfeminizowanych. W: taż (red.), Nowi mężczyźni? Zmieniające się modele męskości we współczesnej Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Trio.

Grabowska M. (2007). Stereotypy płci we wczesnej dorosłości. Wybrane uwarunkowania. Bydgoszcz: Wydawnictwo Naukowe UKW.

Kluczyńska U. (2008). Socjalizacja w płeć kulturową jako czynnik różnicowania możliwości edukacyjnych i marginalizacji. Rocznik Lubuski, 34, cz. 1, 133–151.

Kopciewicz L. (2007). W stronę dziewcząt – pytanie o pedagogikę feministyczną, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 2, 24–45.

Kopciewicz L. (2009). Wytwarzanie nierówności płci w dydaktyczno-wychowawczej pracy szkoły – pytanie o dydaktykę rodzajowo-inkluzywną. W: L. Hurło, D. Klus-Stańska i M. Łojko (red.), Paradygmaty współczesnej dydaktyki. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Mandal E. (2003). Męskość i kobiecość. Popularne opinie a badania naukowe. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Mandal E. (2004). Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią. Katowice: Wydawnictwo UŚ.

Melosik Z. i Szkudlarek T. (2010). Kultura, tożsamość i edukacja: Migotanie znaczeń. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Modzelewska O. (2022). Tożsamości człowieka a hybrydyzacja życia społecznego. Nowe perspektywy czy zagrożenie dla jednostki? W: S. Jaskuła (red.), Rzeczywistość hybrydalna: Pomiędzy bytami. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.

Nowosad I. (2020). Mężczyźni w zawodach kobiecych – projekty zorientowane na wsparcie zatrudnienia mężczyzn w placówkach przedszkolnych Niemiec. Dyskursy Młodych Andragogów, 21, 331–340.

Pollack W. (1998). Real boys: rescuing our sons from the myths of boyhood. New York: Henry Holt&Company.

Pratto F. (2004). Polityka płci: różnice między kobietą a mężczyzną w sypialni, kuchni i gabinecie. W: B. Wojciszke (red.), Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenie na różnice. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.