The phenomenological method applied in pedagogy Some critical reflection for practice

Autor: Michał Głażewski
Rok: 2024
Numer: 2
Strony: 9-17
DOI: 10.34767/PP.2024.02.01

Abstrakt

Tekst traktuje o związkach i możliwościach aplikacji fenomenologicznej metody badawczej w pedagogice. Fenomenologia jest badaniem sposobu, w jaki rzeczy pojawiają się lub są obecne w świadomości. Nie jest ona tylko prostym rejestrowaniem treści świadomości – bada jej struktury. Fenomenologiczna postawa badawcza implikuje zawieszenie wszelkich teorii przy podejmowaniu badań naukowych. Nie jest ona jednak wiedzą bezzałożeniową, zawsze po[1]zostaje jakieś nastawienie wobec poznawanego obszaru rzeczywistości. Fenomenologia jest metodą duchowego patrzenia i opisywania tego, co zobaczone. Zawiera wiele reguł, które obowiązują całkowicie ogólnie, dla każdego myślenia, niezależnie od stanowiska filozoficznego czy postawy naukowej w danej dziedzinie, np. pedagogice. Artykuł pokazuje potencjał i ograniczenia stosowania tych reguł w praktyce edukacyjnej.

Słowa kluczowe

Bibliografia

Arendt H. (1981). Myślenie. Transl. H. Buczyńska-Garewicz. Warszawa: Czytelnik.

Blackburn S. (1997). Oksfordzki słownik filozoficzny. Transl. M. Szczubiałka. Warszawa: Książka i Wiedza.

Bocheński J.M. (1992). Współczesne metody myślenia. Transl. S. Judycki. Poznań: W drodze.

Danner H. (1989). Methoden geisteswissenschaftlicher Pädagogik. Einführung in Hermeneutik, Phänomenologie und Dialektik. München-Basel: Ernst Rein[1]hardt Verlag.

Diemer A. (1967). Phänomenologie. In: A. Diemer & I. Frenzel (eds.), Philosophie. Frankfurt am Main: Fischer Bücherei.

Diogenes Laertios (1988). Żywoty i poglądy słynnych filozofów. Transl. I. Krońska, K. Leśniak & W. Olszewski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Grathoff R. (1990). Niektóre motywy fenomenologiczne we wczesnej socjologii Floriana Znanieckiego. In: J. Włodarek & M. Ziółkowski (eds.), Metoda biograficzna we wczesnej socjologii. Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Grathoff R. (1992). Środowisko i społeczeństwo. In: Z. Krasnodębski & K. Nellen (eds.), Świat przeżywany. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Honderich T. (ed.) (1998). Encyklopedia filozofii. Transl. J. Łoziński. Poznań: Zysk i S-ka.

Krasnodębski Z. (1989). O związkach fenomenologii i socjologii. Wprowadzenie. In: idem (ed.), Fenomenologia i socjologia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Lippitz W. (1987). Phänomenologie als Methode? Zur Geschichte und Aktualität des phänomenologischen Denkens in der Pädagogik. In: W. Lippitz &  K. Meyer-Drawe (eds.), Kind und Welt. Phänomenologische Studien zur Pädagogik. Frankfurt am Main: Hain Verlag

Lippitz W. (1992). Phänomenologische Forschungen in der Pädagogik. In: J. Petersen & G.-B. Reinert (eds.), Pädagogische Konzeptionen. Eine Orientierungshilfe für Studium und Beruf. Donauwörth: Verlag Ludwig Auer.

Lippitz W. (1993). Phänomenologische Studien in der Pädagogik. Weinheim: Deutscher Studien Verlag.

Wuchert K. (1997). Methoden der Gegenwartsphilosophie. Bern: Haupt.