Funkcje nauczyciela dzisiaj. Uwagi wstępne

Autor: Józef Górniewicz
Rok: 2024
Numer: 2
Strony: 18-43
DOI: 10.34767/PP.2024.02.02

Abstrakt

W artykule analizuję funkcje pełnione przez nauczyciela w systemie oświatowym w XX i XXI wieku. Zmieniały się one wraz z postępem cywilizacyjnym i prawnym społeczeństwa polskiego. Przełomowe okresy jak druga wojna światowa, nowy powojenny ład polityczny, rewolucja społeczna po 1989 roku oraz postęp technologiczny, komputeryzacja życia społecznego i sztuczna inteligencja zmieniały szkołę i nauczyciela. Dzisiaj nauczyciel zmaga się nie tylko z problemami aksjonormatywnymi, ale także z wyzwaniami sztucznej inteligencji.

Słowa kluczowe

Bibliografia

Banach Cz. (2000). Etyka i kultura pedagogiczna nauczycieli i szkoły. Edukacja, 2, 7–20.

Banach Cz. (1997). Koncepcje i idee edukacji nauczycielskiej. Edukacja, 1, 223–236.

Banach Cz. (1998). Orientacje i koncepcje edukacji nauczycielskiej. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne.

Dawid J.W. (1946). O duszy nauczycielstwa. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Duraj-Nowakowa K. (2002). Nauczyciel: kultura – osoba – zawód. Kielce: Wydawnictwo „Kosiński”.

Dymek-Maciejewska M. (1997). Samoakceptacja w procesie wychowania: nowe treści w kształceniu nauczycieli. Prace Naukowe. Pedagogika Politechniki Radomskiej, 2, 101–114.

Górniewicz J. (2017). Mistrz, nauczyciel, wychowawca pokoleń. Pedagogika Społeczna, 2, 9–32.

Jarczyńska J. (2016). Zaangażowanie w hazard młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej: diagnoza zjawiska i jego wybranych uwarunkowań. Bydgoszcz: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Kamiński A. (1865). Czas wolny i jego problematyka społeczno-wychowawcza. Wrocław: Ossolineum.

Klus-Stańska D. (2009). Dyskursy pedagogiki wczesnoszkolnej. W: D. Klus-Stańska i M. Szczepska-Pustkowska (red.), Pedagogika wczesnoszkolna – dyskursy, problemy, rozwiązania. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.

Kotarbiński T. (1987). Pisma etyczne. Wrocław: Ossolineum.

Kozielecki J. (1979). Nauka i osobowość. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Krawcewicz S. (1968). Nauczyciel i środowisko – z badań nad sytuacją i funkcją nauczycieli w środowisku. Warszawa: Książka i Wiedza.

Kupisiewicz Cz. (2006). Poczet wybitnych nauczycieli. Pułtusk: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora.

Kwieciński Z. (2021). Nauczyciel na gruzach starego świata. W: J.M. Łukasik, I. Nowosad i M.J. Szymański (red.), Szkoła i nauczyciel w obliczu zmian społecznych i edukacyjnych. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Leppert R. (1998). Nauczyciel jako adaptacyjny technik, refleksyjny praktyk, transformatywny intelektualista (próba zarysowania pola problemowego). W: W. Prokopiuk (red.), Rozwój nauczyciela w okresie transformacji. Białystok: TransHumana.

Merton R. (1982). Teorie socjologiczne i struktura społeczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Nowacki T. (1978). Podstawy dydaktyki zawodowej. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.

Okoń W. (1988). Kształcenie nauczycieli w Polsce – stan i kierunki przebudowy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Poplucz J. (1973). Konflikty w zespołach nauczycielskich – wpływ konfliktów na funkcję pedagogiczną. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.

Potyrała K., Czerwiec K. i Studnicki E. (2020). Nauczyciel badacz, naukowiec, dydaktyk i refleksyjny praktyk. Kraków: Wydawnictwo Libron.

Raport o stanie i kierunkach rozwoju edukacji narodowej w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (1989). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Rembowski J. (1989). Empatia: studium psychologiczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Schulz R. (1989). Nauczyciel jako innowator. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Siemieniecki B. (1998). Komputer w edukacji – podstawowe problemy technologii informatycznej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Siemieniecki B. (2013). Pedagogika kognitywistyczna: studium teoretyczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Sosnowska-Bielicz E. (2024). Typologia nauczycieli(-ek) edukacji wczesnoszkolnej – doniesienie z badań. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 2, 57–73.

Sośnicki K. (1963). Poradnik dydaktyczny. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.

Szacki J. (2005). Historia myśli socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Szmidt K. (2017). Edukacyjne uwarunkowania rozwoju kreatywności. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Szmidt K. (2007). Pedagogika twórczości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Wołoszyn S. (1978). Nauczyciel: tradycja – współczesność – przyszłość. Wrocław: Ossolineum.