Nauczyciel przedszkola i wczesnej edukacji jako kluczowa postać w edukacji dzieci najmłodszych w narracjach studentów pedagogiki
Rok: 2024
Numer: 2
Strony: 92-106
DOI: 10.34767/PP.2024.02.05
Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie roli i znaczenia nauczyciela przedszkola i wczesnej edukacji w procesie kształcenia i wspomagania rozwoju dzieci najmłodszych (od 3. do 10. roku życia). Refleksja nad podjętą problematyką wskazuje, że nauczyciel na wczesnym etapie edukacyjnym powinien charakteryzować się cierpliwością i empatią. To ważne, aby potrafił zrozumieć potrzeby i emocje małych dzieci oraz odpowiednio na nie reagować. Problematyka badawcza została ujęta w postaci następujących pytań: Jakie są główne zadania nauczyciela przedszkola i wczesnej edukacji w kontekście rozwoju dzieci najmłodszych? Jakie umiejętności i cechy charakteryzują wybitnego nauczyciela przedszkola? Jakie wyzwania mogą napotykać nauczyciele przedszkola i wczesnej edukacji w pracy z dziećmi najmłodszymi? Na potrzeby zgromadzenia materiału empirycznego wykorzystano metodę studium przypadków oraz technikę wywiadu narracyjnego skoncentrowanego na problemie. Badania były prowadzone wśród studentów pedagogiki na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Warmińsko[1]Mazurskiego w Olsztynie.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Anderson C.S. (1982). The search for school climate: A review of research. Review of Educational Research, 52(3), 368–420.
Borowik J. (2007). Nauczyciel jako twórca nowego ładu edukacyjnego. W: E.I. Laska (red.), Nauczyciel między tradycją a współczesnością. Teoria i praktyka. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Chase S.E. (2009). Wywiad narracyjny. Wielość perspektyw, podejść, głosów. W: N.K. Denzin i Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych. Tom 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Cieślak M. (2020). Nowe zadania nauczyciela wychowania przedszkolnego we współczesnej polityce oświatowej państwa polskiego. Facta Simonidis, 13(1), 329–347.
Denek K. (2013). Znaczenie rozeznania efektywności kształcenia w jego unowocześnianiu. W: L. Pawelski (red.), O poprawę efektywności kształcenia. Szczecinek: Wydawnictwo PSNT.
Grabowska T. (2014). „Obyś cudze dzieci uczył…” – o trudnej sztuce bycia nauczycielem wczesnej edukacji dzieci. W: I. Kopaczyńska, M. Magda-Adamowicz i M. Nyczaj-Drąg (red.), Pedagogika wczesnoszkolna. Uczeń i nauczyciel w zmieniającej się przestrzeni społecznej. Tom 2. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Jakubowicz-Bryx A. (2016). Wizerunek nauczyciela wczesnej edukacji w opiniach rodziców i nauczycieli. Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna, 4(1), 7–23.
Jemielniak D. (2012). Badania jakościowe. Podejścia i teorie. Tom 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kwiatkowska H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Kłosińska T. (2014). Nauczyciel – nowator w procesie wczesnej edukacji. W: I. Kopaczyńska, M. Magda-Adamowicz i M. Nyczaj-Drąg (red.), Pedagogika wczesnoszkolna. Uczeń i nauczyciel w zmieniającej się przestrzeni społecznej. Tom 2. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Nosek K. (2018). Migracja zarobkowa a poczucie jakości życia rodzin transnarodowych. Olsztyn: Centrum Badań Społecznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Nosek-Kozłowska K. (2021). Kompetencje kluczowe. W: M. Czerepaniak-Walczak i S. Iwasiow (red.), 6 Kalejdoskop. Współczesne pojęcia pedagogiczne. Szczecin: Zachodniopomorskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Okoń W. (2001). Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Pawelec L. (2012). Nauczyciel w zmieniającej się przestrzeni edukacyjnej. W: J. Bałachowicz i A. Szkolak (red.), Z zagadnień profesjonalizacji nauczycieli wczesnej edukacji w dobie zmian. Kraków: Wydawnictwo Libron.
Prucha J. (2006). Pedeutologia. W: B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Tom 2. Pedagogika wobec edukacji, polityki oświatowej i badań naukowych. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz.U. 2017 poz. 1575).
Szkolak A. (2011). Kompetencje pedagogiczne nauczycieli wczesnej edukacji – relacja z badań własnych. W: J. Bonar, Nauczyciel wczesnej edukacji. Oczekiwania społeczne i praktyka edukacyjna. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Wilgocka-Okoń B. (2003). Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Żuchelkowska K. (2014). Wypalenie zawodowe u nauczycieli przedszkoli. Roczniki Pedagogiczne, 6(42), 63–81.