Między powinnościami a codziennością
Rok: 2024
Numer: 2
Strony: 179-192
DOI: 10.34767/PP.2024.02.10
Abstrakt
Nauczyciel akademicki to profesja wymagająca określonych predyspozycji, które dotyczą posiadania nie tylko niezbędnego przygotowania zawodowego, ale także wypełniania określonych powinności. Powinności te są immanentnie związane z etosem akademickim, które nauczyciel akademicki potwierdza w codzienności swoją postawą moralnoetyczną, wartościami, którymi kieruje się w życiu, wiedzą, odpowiedzialnością za poziom kształcenia studentów, oraz, co istotne, dążeniem do prawdy, jako warunku poznania i rozumienia otaczającego świata. Niniejszy tekst dotyczy refleksji nad wybranymi zagadnieniami z tego obszaru.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Banach Cz. (2000). Etos i kultura pedagogiczna nauczyciela i szkoły. W: I. Wojnar (red.), Etos edukacji w XXI wieku. Warszawa: Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN.
Bauman Z. (2007). Edukacja: wobec, wbrew i na rzecz ponowoczesności. W: M. Dudzikowa i M. Czerepaniak-Walczak (red.), Wychowanie. Pojęcia – Procesy – Konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie. T. 1. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Brzeziński J. (2001). Rozwój naukowy badacza a rozwój psychiczny człowieka po prostu – próba analogii. W: H. Samsonowicz i in. (red.), Starość i młodość w nauce. T. 5. Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Wydawnictwo Funna.
Czerepaniak-Walczak M. (2003). Ethos i eidos pracy w szkole wyższej. Pedagogika Szkoły Wyższej, 22, 29–38.
Czerepaniak-Walczak M. (2013). Fabryki dyplomów czy universitas? O „nadwiślańskiej” wersji przemian w edukacji akademickiej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Denek K. (2000). Aksjologiczne aspekty edukacji szkolnej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Domański H. (red.) (2008). Inteligencja w Polsce. Specjaliści, twórcy, klerkowie, klasa średnia? Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
Dudzikowa M. i Czerepaniak-Walczak M. (red.) (2007). Wychowanie. Pojęcia – Procesy – Konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie, t. 1. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Encyklopedia socjologii (1998). Hasło: etos. T. 1. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Erikson E.H. (2004). Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka.
Goćkowski J. i Pigoń K. (red.) (1991). Etyka zawodowa ludzi nauki. Wrocław – Warszawa – Kraków: Polska Akademia Nauk, Ossolineum.
Goćkowski J. i Marmuszewski S. (red.) (1995a). Nauka. Tożsamość i tradycja. Kraków: Universitas.
Goćkowski J. i Marmuszewski S. (1995b). Pomieszanie i udawanie w kulturze nauki w PRL. W: J. Goćkowski i S. Marmuszewski (red.), Nauka. Tożsamość i tradycja. Kraków: Universitas.
Goćkowski J. (1984). Autorytety świata uczonych. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Gola B. (2007). Tradycja uniwersytecka wobec masowości wyższego wykształcenia i nacisków rynku pracy. W: J. Kostkiewicz (red.), Uniwersytet i wartości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Jaskot K.W. (2006). Wprowadzenie do pedagogiki szkoły wyższej. Szczecin: Oficyna IN PLUS.
Joyce B., Calhoun E. i Hopkins D. (1999). Przykłady modeli uczenia się i nauczania. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Kołakowski L. (2000a). Etyka bez kodeksu. W: tegoż, Kultura i fetysze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kołakowski L. (2000b). Kultura i fetysze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kopaliński W. (1988). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Wydanie XVI – rozszerzone. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kostkiewicz J. (red.) (2007). Uniwersytet i wartości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kryńska E.J., Głoskowska-Sołdatow M. i Kienig A. (red.) (2015). Na rozdrożu biurokratycznej arbitralności: Kultura edukacji szkoły wyższej – różnorodne perspektywy. Warszawa: ASPRA-JR.
Kwaśnica R. (2003). Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu. W: Z. Kwieciński i B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kwaśniewski J. (1997a). Kontrola społeczna procesów marginalizacji. Warszawa: Interart.
Kwaśniewski J. (1997b). Postrzeganie marginalizacji oraz strategii i środków kontroli społecznej. W: tegoż, Kontrola społeczna procesów marginalizacji. Warszawa: Interart.
Kwiatkowska H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Kwieciński Z. (2000). Etos środowiska akademickiego pedagogów. Patologia czy rozwój. W: I. Wojnar (red.), Etos edukacji w XXI wieku. Warszawa: Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN.
Kwieciński Z. i Śliwerski B. (red.) (2003). Pedagogika. Podręcznik akademicki. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mariański J. (red.) (2002). Kondycja moralna społeczeństwa polskiego. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Merton R.K. (1982). Nauka i demokratyczny ład społeczny. W: tegoż, Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Merton R.K. (1982). Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Mikułowski-Pomorski J. (2002). Etos warstw społecznych: Inteligencja. Miedzy państwem a samodzielnym wyborem. W: J. Mariański (red.), Kondycja moralna społeczeństwa polskiego. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Molesztak A., Tchorzewski A. i Wołoszyn W. (1994). W kręgu powinności moralnych nauczyciela. Bydgoszcz: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Morawski S. (1992). Trzy i pół refleksji o filozoficznym postmodernizmie. W: T. Szkołuta (red.), Czy kryzys wartości? Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
Murawska A. (2001). O idei uniwersytetu, kompetencjach nauczycieli akademickich oraz nadziei i prawdzie. Pedagogika Szkoły Wyższej, 17, 71–75.
Ossowska M. (1986). Ethos rycerski i jego odmiany. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ostrouch-Kamińska J., Pulińska U. i Radziszewska M. (red.) (2019). 50 lat olsztyńskiej pedagogiki. Księga jubileuszowa. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Palska H. (2008). Między etosem inteligenckim a etosem klasy średniej? Styl życia i system wartości polskiej warstwy wykształconej w okresie transformacji systemowej. W: H. Domański (red.), Inteligencja w Polsce. Specjaliści, twórcy, klerkowie, klasa średnia? Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
Pulińska U. i Radziszewska M. (2019). 50 lat olsztyńskiej pedagogiki. Narodziny – konteksty – wyzwania. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Samsonowicz H. i in. (red.) (2001). Starość i młodość w nauce. T. 5. Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Wydawnictwo Funna.
Sawczuk W. (2015). (Od)twórczy student, czyli kto? - wybrane konteksty. W: E.J. Kryńska, M. Głoskowska-Sołdatow i A. Kienig (red.), Na rozdrożu biurokratycznej arbitralności: Kultura edukacji szkoły wyższej – różnorodne perspektywy. Warszawa: ASPRA-JR.
Słownik języka polskiego PWN (1999). Hasło: etos. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szawiel T. (1982). Struktura społeczna i postawy a grupy ethosowe. (O możliwościach ewolucji społecznej). Studia Socjologiczne, 1(200), 279–298.
Szkołut T. (red.) (1992). Czy kryzys wartości? Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
Wenta K. (2006). Przygotowanie nauczycieli akademickich do ról zawodowych, w tym do kompetencji zawodowych. W: K.W. Jaskot (red.), Wprowadzenie do pedagogiki szkoły wyższej. Szczecin: Oficyna IN PLUS.
Witkowski L. (2000). Rozwój i tożsamość w cyklu życia. Studium koncepcji Erika H. Eriksona. Toruń: Wydawnictwo WIT-GRAF.
Wojnar I. (red.) (2000). Etos edukacji w XXI wieku, zbiór studiów. Warszawa: Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN.
Ziółkowski J. (1991). Etos ludzi nauki. W: J. Goćkowski i K. Pigoń (red.), Etyka zawodowa ludzi nauki. Wrocław – Warszawa – Kraków: Polska Akademia Nauk, Ossolineum.