Czasopismo wydawane pod patronatem Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN
Numer 1 / 2018

O dojrzałości muzycznej w kontekście rozwoju audiacji

Autor: Paweł Trzos
Rok: 2018
Numer: 1
Strony: 56-68
DOI: 10.34767/PP.2018.01.06

Abstrakt

Trudność w optymalizacji praktyki wczesnej edukacji muzycznej często dotyczy przyjęcia konkretnej, empirycznie uzasadnionej, koncepcji teoretycznej. Można sądzić, że wielokrotnie zgłaszane komunikaty z badań w tym zakresie już dawno nakreśliły kierunek teorii i praktyki jako uzupełniających się jakości muzycznego edukowania. Cel, jaki jednak coraz częściej wyznaczają sobie współcześni edukatorzy i badacze, wiąże się z kategorią „dojrzałości muzycznej” w odniesieniu do rozwoju wewnętrznego rozumienia muzyki i jej znaczeń. Tego problemu dotyczy rozwój audiacji. Trzeba jednak zaznaczyć, że wyzwania dotyczące skuteczności rozwijania dojrzałego myślenia w muzyce wymagają z jednej strony zdystansowania się wobec praktyk infantylizacji wczesnego edukowania muzycznego w trybie „piosenkowym” oraz uznania jałowości wielu powtarzanych ogólnikowo haseł. Z drugiej strony konieczne jest właściwe projektowanie wczesnych działań w konkretnej perspektywie czasowej nad realnym rozwijaniem wewnętrznego rozumienia muzyki. Przyjęty w tekście kontekst teoretyczny wyznacza teoria uczenia się muzyki E.E. Gordona i kluczowa w niej kategoria audiacji. W jej świetle ujęcie tak rozwijanej „dojrzałości muzycznej” we wczesnej edukacji wydaje się szczególnie interesujące.

Słowa kluczowe

audiacja dojrzałość pedagogika muzyki rozumienie muzyki wczesna edukacja muzyczna

Bibliografia

Beckwith R., Rispoli M. (1999). Aspekty teorii umysłu. Rozmowa z Noamem Chomskym, tłum. P. Matyja. W: Z. Chlewiński (red.), Modele umysłu. Zbiór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Blumer H. (1931). Science without Concepts. American Journal of Sociology, 36.

Bonna B. (2012). Powszechna edukacja muzyczna wobec konieczności zmian. W: A. Michalski (red.), Tożsamość pedagogiki muzyki, t. 1. Seria Pedagogika Muzyki. Cechy – aksjologia – systematyka. Gdańsk: Wydawnictwo Athenae Gedanenses.

Bonna B. (2013). Research on the Application of E.E. Gordon’s Theory of Music Learning in the Music Education in Poland, 6(99).

Bonna B. (2016). Zdolności i kompetencje muzyczne uczniów w młodszym wieku szkolnym. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Brzezińska A. (2014). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Burszta W.J. (1998). Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.

Cairns R.B., Valsinger J. (1984). Child psychology. Annual Review of Psychology, 35.

Czerniawska E. (2012). Czy słuchanie muzyki może wspomóc procesy poznawcze? W: E. Czerniawska (red.), Muzyka i my. O różnych przejawach wpływu muzyki na człowieka. Warszawa: Difin.

Filipiak E. (2002). Konteksty rozwoju aktywności językowej dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej.

Frołowicz E. (2012). Aktywność muzyczna a zmiany rozwojowe dziecka. Gdańsk: Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki.

Frołowicz E. (2014). W poszukiwaniu nowych sensów wczesnoszkolnej edukacji muzycznej. W: A. Michalski (red.), Wokół teoretycznych podstaw kształcenia muzycznego, t. 3. Seria Pedagogika Muzyki. Cechy – aksjologia – systematyka. Gdańsk: Wydawnictwo Athenae Gedanenses.

Goffman E. (2010). Spotkania. Dwa studia z socjologii interakcji. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.

Gordon E.E. (1980). Learning Sequences in Music. Skill, Content and Patterns. A music learning theory. Chicago.

Gordon E.E. (1997). Umuzykalnianie niemowląt i małych dzieci. Kraków: Wydawnictwo Zamiast Korepetycji.

Gordon E.E. (1999). Sekwencje uczenia się w muzyce. Umiejętności, zawartość i motywy. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej.

Gordon E.E. (2016). Teoria uczenia się muzyki. Niemowlęta i małe dzieci. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis.

Gordon E.E., Grunow R.F. (2000). Metodologia badań naukowych w dziedzinie wychowania muzycznego. W: E.A. Zwolińska (red.), Podstawy teorii uczenia się muzyki według Edwina E. Gordona. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

Gordon E.E., Woods D.G. (1990). Jump Right In The Music Curriculum. Reference Handbook for using Learning Sequence Activities. Chicago: GIA Publications, Inc.

Grusiewicz M. (2015). Wkład czasopisma „Wychowanie muzyczne” w rozwój praktyki i teorii powszechnej edukacji muzycznej w Polsce. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Hamilton D.L., Rose T.L. (1980). Illusory Correlation and the Maintenance of Stereotypic Beliefs. Journal of Personality and Social Psychology, 39(5).

Inglis F. (2007). Kultura, przeł. M. Stolarska. Warszawa: Wyd. Sic!

Kahneman D. (2012). Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, tłum. P. Szymczak. Poznań: Media i Rodzina.

Kamińska B. (1997). Co wnosi E.E. Gordon do teorii rozwoju muzycznego? W: E. Zwolińska (red.), Sposoby kierowania rozwojem muzycznym dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

Klimas-Kuchtowa E. (1995). Audiacja w systemie przetwarzania informacji. W: E.A Zwolińska, W. Jankowski (red.), Teoria uczenia się muzyki według Edwina E. Gordona. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Warszawa: Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina.

Kojs R. (2000). Dziecięca muzyka eksperymentalna. W: B. Dymara (red.), Dziecko w świecie muzyki. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Kołodziejski M. (2009). Wybrane sposoby oceniania osiągnięć muzycznych uczniów ogólnokształcącej szkoły podstawowej. Płock: Wydawnictwo Naukowe PWSZ.

Kołodziejski M. (2012). Music Teacher as a Researcher of Educational Process. Muzikas Zinetne Sodien: Pastavigais un Mainigais. Zinatnisko rakstu krajums, 4.

Konaszkiewicz Z. (2012). U podstaw pedagogiki muzycznej w perspektywie przeszłości i przyszłości. W: A. Michalski (red.), Tożsamość pedagogiki muzyki, t. 1. Seria Pedagogika Muzyki. Cechy – aksjologia – systematyka. Gdańsk: Wydawnictwo Athenae Gedanenses.

Konaszkiewicz Z., Ławrowska R., Nowak B., Sacher W. i Smoleńska-Zielińska B. (2008). Standardy edukacji muzycznej. W: Standardy edukacji kulturalnej. Materiały do konsultacji środowiskowych. Warszawa: Fundacja Polskiej Rady Muzycznej.

Kozłowska-Lewna A. (2015). Dlaczego nauczanie zintegrowane nie powinno dotyczyć muzyki? W: A. Michalski (red.), Ontologia pedagogiki muzyki, t. 1. Seria Pedagogika Muzyki. Cechy – aksjologia – systematyka. Gdańsk: Wydawnictwo Athenae Gedanenses.

Kurcz I. (2006). Uniwersalna gramatyka jako model umysłu. W: W. Dziarnowska i A. Klawiter (red.), Mózg i jego umysły. Studia z kognitywistyki i filozofii umysłu, t. 2. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.

Łopaciuk-Goc K. (2012). W muzycznej sferze marketingu. W: E. Czerniawska (red.), Muzyka i my. O różnych przejawach wpływu muzyki na człowieka. Warszawa: Difin.

Manturzewska M., Kotarska H., Miklaszewski L., Miklaszewski K. (1990). Zdolności, uzdolnienie i talent muzyczny. W: M. Manturzewska, H. Kotarska (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii muzyki. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Marody M. (1987). Technologie intelektu. Językowe determinanty wiedzy potocznej i ludzkiego działania. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Michalski A. (2012). Teoretyczne podstawy pedagogiki muzyki. W: A. Michalski (red.), Tożsamość pedagogiki muzyki, t. 1. Seria Pedagogika Muzyki. Cechy – aksjologia – systematyka. Gdańsk: Wydawnictwo Athenae Gedanenses.

Miklaszewski K. (1990). Uczenie się muzyki. W: M. Manturzewska, H. Kotarska (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii muzyki. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Pachociński R. (1999). Oświata XXI wieku. Kierunki przeobrażeń. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

Paul R. (1985). Bloom’s Taxonomy and Critical Thinking Instruction. Educational Leadership, 42, 8.

Schütz A. (2008). O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej, tłum. B. Jabłońska. Seria Współczesne Teorie Socjologiczne. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.

Sloboda J.A. (2002). Umysł muzyczny. Poznawcza psychologia muzyki. Warszawa: Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina.

Suświłło M. (2007). Wczesna edukacja muzyczna – w poszukiwaniu nowej koncepcji. W: E. Szatan (red.), Wybrane problemy wczesnej edukacji artystycznej. Gdańsk: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego.

Suzuki S. (2003). Karmieni miłością. Podstawy kształcenia talentu. Warszawa: Centrum Rozwoju Uzdolnień.

Szubertowska E. (2012a). Kandydat na nauczyciela wobec muzyki artystycznej (z badań i doświadczeń). W: J. Uchyła-Zroski (red.), Wartości w muzyce. Muzyka w środowisku szkolnym, t. 4. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Szubertowska E. (2012b). Specyfika zawodu i kształcenia nauczycieli muzyki na tle teorii i praktyki pedentologicznej. W: A. Michalski (red.), Tożsamość pedagogiki muzyki, t. 1. Seria Pedagogika Muzyki. Cechy – aksjologia – systematyka. Gdańsk: Wydawnictwo Athenae Gedanenses.

Temperley D., Tan D. (2013). Emotional Connotations of Diatonic Modes. Music Perception, 30.

Trzos P.A. (2012). Codzienność we wczesnej edukacji muzycznej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Trzos P.A. (2015). Gordonian Implications in Polish Music Pedagogy: Bydgoszcz School Model. Review of Artistic Education, 9-10.

Uchyła-Zroski J. (2008). Rozumienie muzyki procesem wiodącym ku wartościom. W: J. Uchyła-Zroski (red.), Wartości w muzyce. Studium monograficzne, t. 1. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Weiner A. (2010). Kompetencje muzyczne dzieci w młodszym wieku szkolnym. Determinanty, zależności, perspektywy rozwoju. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Whorf B.L. (2002). Język, myśl i rzeczywistość, przeł. T. Hołówka. Warszawa: Wydawnictwo KR.

Zamiara K. (2006). Mentalizm Noama Chomsky'ego koncepcji języka – z kulturoznawczego punktu widzenia. W: W. Dziarnowska, A. Klawiter (red.), Mózg i jego umysły. Studia z kognitywistyki i filozofii umysłu, t. 2. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.

Zwolińska E.A. (2010). Efektywność dydaktyczna zajęć korekcyjno-wyrównawczych. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Zwolińska E.A. (2011). Audiacja. Studium teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Zwolińska E.A. (2012). Kształcenie nauczycieli według teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Zwolińska E.A. (2013). Strategia rozwoju audiacji w muzycznej edukacji. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Zwolińska E.A. (2014a). Sposoby audiacji. O myśleniu muzycznym. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Zwolińska E.A. (2014b). Zastosowanie teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona w kształceniu nauczycieli. W: A. Michalski (red.), Wokół teoretycznych podstaw kształcenia muzycznego, t. 3. Seria Pedagogika Muzyki. Cechy – aksjologia – systematyka. Gdańsk: Wydawnictwo Athenae Gedanenses.

Zwolińska E.A. (2015). Społeczne znaczenie muzyki. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Zwolińska E.A. (2016). Sens umuzykalniania. O celowości edukacji muzycznej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.