Dorastanie młodzieży w placówkach opiekuńczo-wychowawczych w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku. Problemy (nie)obecne w źródłach
Rok: 2018
Numer: 1
Strony: 103-114
DOI: 10.34767/PP.2018.01.09
Abstrakt
Artykuł jest poświęcony młodzieży, która na przełomie XIX i XX w. korzystała z placówek opiekuńczo-wychowawczych – domów dla dzieci osieroconych, sal zajęciowych, zakładów o charakterze resocjalizacyjnym, internatów. W ostatnim trzydziestoleciu XIX w. zdecydowanie wzrosła liczba tego rodzaju instytucji. Instytucjonalizacja wychowania i socjalizacji młodego pokolenia, zwłaszcza młodzieży z ubogich środowisk, była cechą charakterystyczną życia społecznego w epoce nowoczesnej. Celem artykułu jest opisanie tego, jakie kwestie związane z dorastaniem podopiecznych placówek były obecne w źródłach historycznych, jakie natomiast były przemilczane lub tabuizowane. Analizie poddano źródła instytucjonalne, czasopiśmiennictwo oraz literaturę piękną. Zwrócono także uwagę na możliwości analizy źródeł z wykorzystaniem nowych koncepcji teoretycznych z zakresu pedagogiki i socjologii.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Arnett J.J. (2006). G. Stanley Hall’s Adolescence: Brilliance and Nonsense, History of Psychology, 9(3).
Beck U. (2002). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Bołdyrew A. (2016a). Społeczeństwo Królestwa Polskiego wobec patologii społecznych w latach 1864-1914. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Bołdyrew A. (2016b). Opieka i wychowanie dzieci osieroconych w Królestwie Polskim na przełomie XIXiXX w. W: H. Markiewiczowa, I. Czarnecka (red.), Szkolnictwo, opieka i wychowanie w Królestwie Polskim od jego ustanowienia do odzyskania przez Polskę niepodległości 1815-1918. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Cocks H. (2007). Modernity and modernism. W: F. Carnevali, J.M. Strange (red.), Twentieth-century Britain: Economic, Cultural and Social Change. Harlow: Pearson Longman.
Dahlke B. (2006). Jünglinge der Moderne. Jugendkult und Männlichkeit in der Literatur um 1900. Köln: Böhlau.
Dudek P. (2010). Geschichte der Jugend. W: H.H. Krüger, C. Grunert (red.), Handbuch Kindheits- und Jugendforschung. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
Goffman E. (2011). O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Gromkowska-Melosik A. (2013). Kobieta epoki wiktoriańskiej. Tożsamość, ciało i medykalizacja. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Jonca M. (1994). Sierota w literaturze polskiej dla dzieci w XIX wieku. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kalniuk T. (2014). Mityczni obcy: dzieci i starcy w polskiej kulturze ludowej przełomu XIX i XX wieku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Kolankiewicz M. (1997). Schronienie. Historia Domu Małych Dzieci ks. Baudouina. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Niedole dziecięce (1882). Warszawa: Drukarnia Noskowskiego.
Lachmann R., Rieger S. (2003). Text und Wissen: Technologische und anthropologische Aspekte. Tübingen: Gunter Narr.
Markiewiczowa H. (2002). Działalność opiekuńczo-wychowawcza Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności 1814-1914. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Nawrot-Borowska M. (2016). „Grzech tajemny”. Problematyka seksualności dzieci w świetle poradników z II połowy XIX i początku XX wieku. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 39(1).
Ostrowicka H. (2015). Urządzanie młodzieży. Studium analityczno-krytyczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Tenbruck F.H. (1962). Jugend und Gesellschaft. Soziologische Perspektiven. Freiburg: Rombach.
Tilly Ch. (1981). As Sociology Meets History. New York: Academic Press.
Wernic L. (1907). Stan zdrowotny domów kary. Zdrowie, 23(12).