Granice dyskursywności światopoglądowej współczesnej myśli pedagogicznej. Koncepcyjne ujęcie zamysłu i eksplikacji problemu
Rok: 2018
Numer: 2
Strony: 120-147
DOI: 10.34767/PP.2018.02.08
Abstrakt
Punktem odniesienia dla tytułowego problemu są trzy nierozłączne idee, określające kondycję współczesności oraz przynależną jej praxis. Umownie można je określić mianem etosów polisemiczności i pluralizmu kulturowego, demokratyzacji i transparentności społecznej, a także praw człowieka i upodmiotowienia statusu jednostki. Owe etosy, zgodnie z przyjętym punktem widzenia, określają nieprzekraczalne granice myśli pedagogicznej, która pretenduje do tego, by być myślą współczesną. Dookreślanie myśli jako współczesnej z punktu widzenia granic jej dyskursywności światopoglądowej wymaga odróżnienia dwóch podstawowych sposobów rozumienia tego, co współczesne. W tym też kontekście ujęta zostaje swoistość myśli pedagogicznej, taktowanej jako jedna z perspektyw poznawczych pedagogiki ogólnej oraz sformułowane zostają formalne kryteria oceny wartości naukowej współczesnej myśli pedagogicznej.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Barbaras R. (2001). Merleau-Ponty and Nature. Research in Phenomenology, 31(1), 22-38.
Benner D. (2015). Pedagogika ogólna. Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systematycznym i historyczno-problemowym. Przeł. D. Stępkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Blandzi S., Przanowska M. (red.) (2017). Filozofia a pedagogika. Polisemiczność źródeł, kontekstów i granic. Kwartalnik Pedagogiczny, 1(243).
Filek J. (2001). Fenomenologia wychowania. W: tegoż, Filozofia jako etyka. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Gara J. (2016). Egzystencjalne doświadczenie aporii sensu swojskości i zadomowienia w świecie życia codziennego. W: Z. Melosik, M.J. Szymański (red.), Tożsamość w warunkach zmiany społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Gara J. (2017). Fenomen nieredukowalności teorii i praktyki pedagogicznej. W: M. Dudzikowa, S. Juszczyk (red.), Pułapki epistemologiczne i metodologiczne w badaniach nad edukacją. Jak sobie z nimi radzić. Wykłady Profesorów wygłoszone na XXX Letniej Szkole Młodych Pedagogów przy KNP PAN (Wisła 2016) (s. 119-166). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Gara J. (2018a). Casus dwupodmiotowości myślenia i działania pedagogicznego. W: J. Głodkowska, K.Sipowicz, I. Patejuk-Mazurek (red.), Tradycja i współczesność pedagogiki specjalnej w tworzeniu społeczeństwa dla wszystkich. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej [w druku].
Gara J. (2018b). Fenomen samoobiektywizacji jako egzystencjalne konstytuowanie nieujmowalnego w ujmowlanym. W: H. Markiewicz, P. Boryszewski (red.), Między wyzwaniami a wartościami. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Andrzejowi Potockiemu (s. 79-99). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Gara J. (2018c). Granice dyskursywności światopoglądowej współczesnej myśli pedagogicznej. Forum Pedagogiczne, 1, 119-134.
Goffman E. (2008). Człowiek w teatrze życia codziennego. Przeł. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Górniewicz J. (2001). Kategorie pedagogiczne. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Hejnicka-Bezwińska T. (2008). Pedagogika ogólna. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
Herbart J.F. (1967). Zarys wykładów pedagogicznych. Przeł. B. Nawroczyński. W: tegoż, Pisma pedagogiczne. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Kaczyńska W. (1992). Przedzałożeniowość myślenia i postępowania pedagogicznego. Warszawa: Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego.
Kozielecki J. (2002). Transgresja i kultura. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Kunh T.S. (2009). Struktura rewolucji naukowych. Przeł. H. Ostromęcka. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Kwieciński Z. (2001). Dziesięciościan edukacji (składniki i aspekty – potrzeba całościowego ujęcia). W: T. Jaworska, R. Leppert (red.), Wprowadzenie do pedagogiki. Wybór tekstów (s. 31-38). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Levinas E. (1984). Filozoficzne określenie idei kultury. Przeł. B. Skarga. Studia Filozoficzne, 9, 25-34.
Levinas E. (2002). Całość i Nieskończoność. Esej o zewnętrzności. Przeł. M. Kowalska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lyotard J.-F. (1997). Kondycja ponowoczesna. Przeł. M. Kowalska, J. Migasiński. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Lyotard J.-F. (2000). Fenomenologia. Przeł. J. Migasiński. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Merleau-Ponty M. (1976a). Obecni w słowie. Przeł. J. Skoczylas. W: tegoż, Proza świata. Eseje o mowie. Warszawa: Czytelnik.
Merleau-Ponty M. (1976b). Postrzeganie, ekspresja, sztuka. Przeł. E. Bieńkowska. W: tegoż, Proza świata. Eseje o mowie. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
Niesiołowski A. (2017). Zarys pedagogiki ogólnej. Rękopisy z oflagu. Oprac. J. Kostkiewicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ortega y Gasset J. (2008). Medytacje o „Don Kichocie”. Przeł. J. Wojcieszak. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
Rosenzweig F. (1998). Gwiazda Zbawienia. Przeł. T. Gadacz. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Rutkowiak J. (1995). Pulsujące kategorie jako wyznaczniki mapy odmian myślenia o edukacji. W: J. Rutkowiak (red.), Odmiany myślenia o edukacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Rutkowiak J. (2001). Wielość języków pedagogiki a problem jej tożsamości. W: T. Jaworska, R. Leppert, (red.), Wprowadzenie do pedagogiki. Wybór tekstów. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Schulz A. (2016). Szkice z pedagogiki ogólnej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Skarga B. (1984). Emmanuel Levinas: kultura immanencji. Studia filozoficzne, 9, 92-113.
Skarga B. (1992). Filozofia różnicy. Przegląd Filozoficzny, 1, 47-64.
Szczepański J. (1980). Sprawy ludzkie. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
Śleziński K (2016). Aretologiczne podstawy pedagogiki. Kraków-Cieszyn: Wydawnictwo Scriptum.
Śliwerski B. (2009). Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia, klasyfikacje, badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Tischner J. (2004). Inny. Znak, 584, 16-29.
Włodarczyk R. (2016). Ideologia, teoria, edukacja. Myśl Ericha Fromma jako inspiracja dla pedagogiki współczesnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Wojnar I. (2000). Humanistyczne intencje edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.