Marzenie ciałem. Przestrzeń edukacyjnych (nie)miejsc i (nie)śladów

Autor: Małgorzata Piasecka
Rok: 2019
Numer: 2
Strony: 310-322
DOI: 10.34767/PP.2019.02.24

Abstrakt

Artykuł jest prezentacją autorskiego konceptu pod nazwą marzenie ciałem. Taki twórczy oksymoron prowokuje dyskurs pedagogiczny o marzeniach, które wydarzają się na drogach życia i objawiają edukacyjne sensy. Autorka, budując narrację tekstu, wychodzi od tradycji kartezjańskiego dzielenia na ciało i umysł. Ten dualizm, przymus dwuwartościowej logiki nie pozwala ująć istnienia człowieka jako jedności. Marzenia, które także budują to istnienie w pełnym znaczeniu humanitas, mają nie tylko wymiar wyobrażeniowy, ale geofizykalny. Stąd próby przekraczania dualizmu w ujęciach przykładowo M. Merleau-Ponty’ego i M. Henry’ego. Prezentowana tu autorska koncepcja jest jednak dalszym poszukiwaniem i wskazaniem trzeciej przestrzeni będącej hybrydyczną konstrukcją, gdzie ideowo podziały albo-albo zostają zniesione. Trzecia przestrzeń obejmuje jednocześnie perspektywę świata rzeczywistego, materialnego i wyobrażonych reprezentacji przestrzenności. Umożliwia tym samym marzenie ciałem w permanentnej oscylacji (nie)miejsc i (nie)śladów.

Słowa kluczowe

Bibliografia

Andruchowycz J. (2014). Leksykon miast intymnych. Swobodny podręcznik do geopoetyki i kosmopolityki. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.

Augé M. (2010). Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bachelard G. (1961). La Poétique de l’Espace. Paris : Presses universitaires de France.

Bachelard G. (1998). Poetyka marzenia. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.

Bauman Z. (1995). Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Czyżak A. (2014). Tożsamość w obrazach. Wokół „Leksykonu miast Intymnych” Jurija Andruchowycza. Porównania, 15, 245-255.

Debray R. (1996). Rhapsodie pour la route, Revue Les cahiers de médiologie, 2, 5-17.

Demetrio D. (2009). Pedagogika pamięci. W trosce o nas samych, z myślą o innych. Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.

Dymnicka M. (2011). Od miejsca do nie miejsca. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 36, s. 35- -52.

Falkiewicz A. (1996). Istnienie i metafora. Wrocław: Agencja Reklamowo-Wydawnicza.

Foucault M. (1995). Historia seksualności. Użytek z przyjemności, t. 2. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.

Foucault M. (2006). O innych przestrzeniach. Heterotopie. Kultura Popularna, 6(16), 7-13.

Henry M. (1965). Philosophie et phénoménologie du corps. Paris: Presses universitaires de France.

Henry M. (2000). Incarantion. Une philosophie de la chair. Paris: Seuil.

Janion M. (1991). Projekt krytyki fantazmatycznej: szkice o egzystencjałach ludzi i duchów. Warszawa: Wydawnictwo Pen.

Jay M. (1998). Granice doświadczenia granicznego: Bataille i Foucault. W: M. Kwiek (red.), Nie pytajcie mnie, kim jestem. Michel Foucault dzisiaj (s. 37-60). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Kita B. (2003). Między przestrzeniami. O kulturze nowych mediów. Kraków: Rabid.

Konończuk E. (2011). Mapa w interdyscyplinarnym dialogu geografii, historii i literatury. Teksty Drugie, 5, 255-264.

Kosiewicz J. (1988). Myśl wczesnochrześcijańska i katolicka wobec ciała. Warszawa: Witmark.

Kowalski P. (2008). Miejskie theatra wszelkie. O „fabularyzowanej” topografii miasta. Kultura Współczesna, 4(58), 69-96.

Kronenberg A. (2012). W stronę delikatniejszego zamieszkiwania Ziemi – geopoetyka Kennetha White’a. Fraza, 4, 13-31.

Krynicka A. (2010). Heterotopia Drohobycz. Nowa Krytyka. Zaczerpnięte 11 lipca 2018. Strona internetowa: www.nowakrytyka.pl.

Mendel M. (2007). Społeczeństwo i rytuał. Heterotropia bezdomności. Toruń: Wydawnictwo Adam Marsza­łek.

Melosik Z. (1996). Tożsamość, ciało, władza. Teksty kulturowe jako (kon)teksty pedagogiczne. Toruń-Po­znań: Wydawnictwo Edytor.

Melosik Z. (2010). Ciało jako przedmiot studiów kulturowych. W. A. Gromkowska-Melosik, Z. Melosik (red.), Kultura popularna. Konteksty teoretyczne (s. 153-165). Kraków: Impuls.

Merleau-Ponty M. (1996). Oko i umysł. Szkice o malarstwie. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.

Merleau- Ponty M. (1996). Widzialne i niewidzialne. Warszawa: Aletheia.

Merleau-Ponty M. (2001). Fenomenologia percepcji. Warszawa: Aletheia.

Migasiński J. (1995). Merleau-Ponty. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Murawska M. (2007). Fenomenologia z zamkniętymi oczami. Nowa fenomenologia Michela

Henry’ego. W: I. Lorenc, J. Migasiński (red.), Wokół fenomenologii francuskiej (s. 204-228) Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Instytut Filozofii Uniwersytetu War­szawskiego.

Olszewska M. (2010). O przestrzeni na progu doświadczenia. Antropos, 14/15, 12-26.

Paluch G. (2015). Pęknięcia rzeczywistości. Przestrzeń/Czas – Ciało – Ja. Przypadek poezji Tkaczyszy­na-Dyckiego. W: K. Rdzanek, A. Wójtowicz, A. Wróbel (red.), Miejsca odmiejscowione (s. 167-184). Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.

Piasecka M. (2018). O uniwersalizmie (nie)dokończenia. Edukacyjne (nie)miejsca i (nie)ślady. Częstocho­wa: Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie.

Rembowska-Płuciennik M. (2012). Poetyka intersubiektywności. Kognitywistyczna teoria narracji a proza XX wieku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Rewers E. (2004). Więźniowie transkulturowej wyobraźni. W: W. Bolecki, R. Nycz (red.), Narracja i tożsa­mość. Narracje w kulturze (s. 38-52). Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.

Ricoeur P. (2006). Pamięć, historia, zapomnienie. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Nauko­wych Universitas.

Rogers L. (2006). Trzecia przestrzeń dziecka dorastającego w warunkach przemocy. W: M. Mendel (red.), Pedagogika miejsca (s. 91-103). Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.

Rybicka E. (2008). Od poetyki przestrzeni do polityki miejsca. Zwrot topograficzny w badaniach literackich. Teksty Drugie, 4, 28.

Rybicka E. (2014). Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.

Tyszko J. (2015). Au-delà jako strategia przestrzenna i egzystencjalna w literaturze pisarek Szwajcarskich. W: K. Rdzanek, A. Wójtowicz, A. Wróbel (red.), Miejsca odmiejscowione (s. 137-147). Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.

Wilber K. (2002). Psychologia integralna. Warszawa: Wydawnictwo Jacek Santorski.

Wójtowicz A. (2015). O Pałacu Staszica jako heterotropii w tekstach Wacława Berenta. Recepcja hetero topo­logii. W: K. Rdzanek, A. Wójtowicz, A. Wróbel (red.), Miejsca odmiejscowione (s. 89-106). Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.