Dzieciństwo na wsi polskiej w okresie Drugiej Rzeczypospolitej w świetle źródeł pamiętnikarskich

Abstrakt

Celem ustaleń historiograficznych jest próba ukazania dzieciństwa dzieci chłopskich w okresie II Rzeczypospolitej. Podstawą źródłową rozważań są pamiętniki chłopskie dotyczące okresu II Rzeczypospolitej. Analizie poddano 115 pamiętników, których autorzy pochodzili z różnych regionów Polski oraz obejmowały wszystkie warstwy stanu chłopskiego. Część dzieci chłopskich w okresie II Rzeczypospolitej, miała ciężkie warunki bytowe: były niedostatecznie ubrane, często chodziły boso, bywały głodne lub źle odżywiane, niekiedy pozbawione należytej opieki rodziców. Dzieci chłopskie już od najmłodszych lat były przysposabiane do pracy w gospodarstwie. Głównymi zadaniami, jakie wykonywały była tzw. pasionka oraz opieka nad młodszym rodzeństwem. Na swobodną zabawę zwykle nie starczało czasu.

Bibliografia

Burszta J. (1980). Kultura wsi okresu międzywojennego. W: S. Ingot S. (1980). Historia chłopów polskich. T. III. Warszawa.

Pamiętnik Nr 108/18. Chłop inteligent. W: Chałasiński J. (red.) (1938). Młode pokolenie chłopów. T. III. Warszawa PIKW.

Dresiewicz J. (1976). Uwagi o pamiętnikach jako źródle historycznym. Pamiętnikarstwo Polskie, 1-4.

Ferenc S. (1998). Mój pamiętnik. W: A. Budzyński, J. Gmitruk (red.) Pamiętniki nowego pokolenia chłopów polskich. T. IV. Warszawa IGSSGH.

Inglot S. (red.) (1980). Historia chłopów polskich. T. III. Warszawa.

Pamiętnik Nr 394/105. Inteligent czy chłop. (1938). W: J. Chałasiński (red.) Młode pokolenie chłopów. T. III. Warszawa PIKW.

Jakubczak F. (1971). Nowe elementy metody pamiętnikarskiej. W: Pół wieku pamiętnikarstwa. Warszawa.

Pamiętnik nr 3779. Jedźmy. Tyle ludzi tam wyjeżdża. (1965). W: J. Chałasiński (red.) Tu jest mój dom. Warszawa LSW.

Kubarska A. (1998). Moje wspomnienia od lat dzieciństwa. W: A. Budzyński, J. Gmitruk (red.) Pamiętniki nowego pokolenia chłopów polskich. T. IV. Warszawa IGSSGH.

Juchcińska K. (2006). Stosunek rodziców chłopskich do nauczania swych dzieci w II Rzeczypospolitej, Łużyckie Zeszyty Naukowe 2006, 2.

Juchcińska-Giłka K. (2010). Zabawki i zabawy dzieci chłopskich w okresie II Rzeczypospolitej w świetle źródeł pamiętnikarskich. W: D. Żołądź-Strzelczyk, K. Kabacińska (red.) Dawne i współczesne zabawki dziecięce. Poznań Wyd. Rys.

Juchcińska-Giłka K. (2010). Sytuacja egzystencjalna dziecka chłopskiego w II Rzeczypospolitej w świetle źródeł pamiętnikarskich. Problemy Wczesnej Edukacji, 1(11).

Librachowa M. (red.) (1934). Dziecko wsi polskiej. Warszawa.

Majewski J.(1980). Rozwój gospodarki chłopskiej w okresie międzywojennym. W: S. Ingot, Historia chłopów polskich, t. III. Warszawa.

Markowska D. (1976). Rodzina w społeczności wiejskiej – ciągłość i zmiana. Warszawa.

Mędrzecki W.(2002). Młodzież wiejska na ziemiach polski centralnej 1864-1939. Procesy socjalizacji. Warszawa.

Mieszczankowski M. (1980). Struktura agrarna i społeczna wsi polskiej w okresie międzywojennym. W: Inglot S. (red.), Historia chłopów polskich. T. III. Warszawa.

Pamiętnik Nr 1515/439. Między ruchem młodochłopskim a ruchem katolickim. (1938). W: J. Chałasiński (red.) Młode pokolenie chłopów. T. III. Warszawa PIKW.

Pamiętnik nr 5319. Moim marzeniem jest podnieść gospodarstwo. (1976). W: J. Chałasiński (red.) Od chłopa do rolnika. Warszawa LSW.

Pamiętnik Nr 420/147. Opiekuje się mną Bóg. (1938). W: J. Chałasiński (red.) Opiekuje się mną Bóg. Młode pokolenie chłopów. T. III. Warszawa PIKW.

Pamiętnik Nr 15. W: Pamiętniki chłopów. (1935) Warszawa IGS.

Pamiętnik Nr 39. W: Pamiętniki chłopów (1935). Warszawa IGS.

Pamiętnik nr 817. W: Gałaj D. (red.) (1986). Być matką. Warszawa LSW.

Pamiętnik nr 855. W: Gałaj D. (red.) (1986). Być matką. Warszawa LSW.

Pamiętnik nr 1034. W: Gałaj D. (red.) (1986). Być matką. Warszawa LSW.

Pamiętnik Nr 12/123. Po co pisać. (1938). W: J. Chałasiński (red.) Młode pokolenie chłopów. T. I. Warszawa PIKW.

Pamiętnik Nr 679/6. Starzy i młodzi. (1938). W: J. Chałasiński (red.) Młode pokolenie chłopów. T. I. Warszawa PIKW.

Szyszka-Witulska F. (1937). Elektryfikacja wsi. Warszawa.

W konfliktach pogranicza. Pamiętnik Nr 504/65. W: J. Chałasiński (red.) (1938). Młode pokolenie chłopów. T. II. Warszawa PIKW

Włodarczk J. (1977). Zawsze na pierwszej linii. W: Pamiętniki kobiet. Biografie trzydziestolecia. Warszawa: Czytelnik.

Pamiętnik Nr 1363/222. Z kurnej chaty do szkoły rolniczej. (1938). W: J. Chałasiński (red.) Młode pokolenie chłopów. T. I. Warszawa PIKW.

Pamiętnik Nr 1501/252. Z pastwiska do koła młodzieży. (1938). W: Chałasiński J. (red.) Młode pokolenie chłopów. T. I. Warszawa: PIKW.

Zając L. (2002). Kronika z lat młodzieńczych oraz opis historyczny wsi Tuligłowy położonej w okolicy Lwowa koło Komarna. W: Budzyński A., Gmitruk J. (red.) Pamiętniki nowego pokolenia chłopów polskich. T. XII. Warszawa: IGSSDH.

Żarnowski J. (1969). Społeczeństwo Polski międzywojennej. Warszawa.