„Ja i moi synowie” – refleksje Antoniny z Chłapowskich Górskiej (1870–1959) o samotnym wychowaniu dzieci
Rok: 2021
Numer: 1
Strony: 161-178
DOI: 10.34767/PP.2021.01.08
Abstrakt
Antonina z Chłapowskich Górska, autorka niepublikowanych Wspomnień z lat 1870–1939, jeden z rozdziałów zapisków poświęca wychowaniu. Czyni to z perspektywy matki, której, po śmierci męża, przyszło samodzielnie zatroszczyć się o dorastających synów. Zachowując ostrożność wobec obowiązujących wzorców wychowawczych, poszukuje inspiracji wśród zwolenniczek nowoczesnych idei pedagogicznych. Szczególnie bliska staje się, osobiście poznana, Stefania Marciszewska-Posadzowa. Celem artykułu jest ukazanie wyzwań, przed którymi stawała matka samotnie wychowująca dzieci na początku XX wieku. Podjęta, na podstawie analizy Wspomnień Antoniny z Chłapowskich Górskiej, rekonstrukcja ówczesnej rzeczywistości to także próba odpowiedzi na pytanie, na ile doświadczenia autorki mogą inspirować współczesnych pedagogów, a przede wszystkim rodziców.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Cybulski A.L. (1904). Wojciech Weiss, ur. 1875, Franek i Janek. W: F. Jasieński, A.L. Cybulski (red.), Sztuka polska. Malarstwo (s. 24–25). Lwów – Warszawa: Nakładem Księgarni H. Altenberga we Lwowie.
Czerska T. (2011). Między autobiografią a opowieścią rodzinną. Kobiece narracje osobiste w Polsce po 1944 roku w perspektywie historyczno-kulturowej. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US.
Durkheim E. (2015). Wychowanie moralne. Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW.
Eco U. (2018). Wyspa dnia poprzedniego. Warszawa: Oficyna Literacka Noir sur Blanc.
Encyklopedia Gazety Wyborczej. Hasła encyklopedyczne opracowane przez Wydawnictwo Naukowe PWN. (2005). T. 5, 6, 11. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Falkowska J. (2018a). Wychowanie religijne w rodzinie. Dwugłos Lucyny Mieroszewskiej (1818–1893) i Stefanii Marciszewskiej Posadzowej (1874–1955). W: M.S. Wierzbicki (red.), Religie a wychowanie w dialogu. Idee edukacyjne, filozoficzno-antropologiczne i teologiczne (s. 45–56). T. 4. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego.
Falkowska J. (2018b). Ambasadorki wychowania. Poglądy pedagogiczne polskich kobiet w II połowie XIX i początkach XX wieku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Górski K., Górska-Gołaska K. (2000). Życiorysy potomków generała. W: K. Górska-Golaska (red.), Górscy herbu Boża Wola. Przodkowie i potomkowie generała Franciszka Górskiego (s. 61–235). Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Korczak J. (2002). Jak kochać dziecko. Prawo dziecka do szacunku. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Kula M. (2002). Nośniki pamięci historycznej. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Leskiewiczowa J. (2000). Szkic do modelu rodziny. W: K. Górska-Golaska (red.), Górscy herbu Boża Wola. Przodkowie i potomkowie generała Franciszka Górskiego (s. 237–260). Poznań: Wydawnictwo PTPN.
Sacharczuk J. (2013). Pamięć Domu rodzinnego. W: W. Danilewicz, M. Sobecki, T. Sosnowski (red.), Pedagogika społeczna wobec zmian przestrzeni życia społecznego (s. 24–38). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.